فایل کامل و عالی بررسی منطقه استراتژیک خلیج فارس و جزایر سه گانه

نگاهى گذرا به پیشینه نام خلیج فارس
از روزگار یونانیان کهن که پیش از میلاد مسیح آغازگر مطالعه نوین جغرافیا بودند و با استناد به مکتوبات «استرابو» که پدر جغرافى لقب یافته تا پس از اسلام و آثار ابوریحان بیرونى و ابن فقیه هیچگونه تشکیکى در نام خلیج فارس ملاحظه نمى شود و همگان که نام بردن از همه آنان مستلزم نگارش صفحات بسیار است آن را به نام راستین خود خوانده اند.
در اعصار بعدى تنها به ذکر یک نمونه اکتفا مى شود که به گواهى جرجى زیدان مورخ نامى عرب در کتاب تاریخ تمدن اسلامى کاربرد عبارت خلیج فارس در میان مورخان و جغرافیدانان از قرن سوم هجرى و پسان تر عمومیت داشته اما طرفه اینکه المنجد معروف ترین دایره المعارف دنیاى عرب از همان نخستین چاپ خود همیشه از نام خلیج فارس استفاده کرده است.
حتى سیاستمداران واقع بین و بدون غرض عرب هم دلیلى براى جعل تاریخ و ابداع اسامى ساختگى نمى دیدند آنچنان که دکتر محمد نوفل معاون دبیر کل اتحادیه عرب در کنفرانس حقوق بشر تهران در سال ???? در حضور خبرنگاران پیرامون نام خلیج فارس گفت: «من کوشش هایى را که براى تغییر نام خلیج فارس به خلیج عربى صورت مى گیرد تمسخر مى کنم و این کوشش ها را بى نتیجه مى دانم و محکوم مى کنم».
در واقع این سرهنگ عبدالکریم قاسم بود که پس از کودتا و قبضه قدرت در عراق به سال ???? از گرد راه نرسیده رؤیاى رهبرى جهان عرب وسوسه اش کرد و «دشمن تراشى براى تحریک احساسات ناسیونالیستى» را دستمایه مناسبى براى آرزوهاى خود تلقى کرد و هم او بود که براى نخستین بار نام جعلى «خلیج عربى» را بر زبان راند.
وى امید داشت توجه و تمرکز اعراب را که تحت تأثیر نفوذ کاریزماتیک جمال عبدالناصر مقابله با اسرائیل دغدغه ذهنى شان شده بود، به سوى خلیج فارس و دشمن تازه اى به نام ایران جلب کند و اینکه عراق به عنوان به اصطلاح خط مقدم جبهه اعراب در برابر آن ایستاده است، قاسم در رسیدن به رؤیاهاى جاه طلبانه اش شکست خورد و بى آنکه فراخوان او از مرزهاى کشورش فراتر رود در کودتایى دیگر به قتل رسید و کودتاگران بدن مثله شده اش را در خیابان هاى بغداد چرخاندند.
اما از عبدالناصر بعید بود که در کنار تلاش براى نمایانگر ساختن صداقت خود به عنوان زمامدارى که دشمن اصلى صهیونیست ها است و «پان عربیسم» ابداعى خود را جانمایه جد و جهد براى رهبرى دنیاى عرب قرار داده است نام ساختگى خلیج عربى را سر دهد و فراموش کند که در سرآغاز حرکت خود براى نشستن بر اریکه سمبلیک رهبرى جهان عرب حدود و ثغور جغرافیاى دنیاى عرب را «من المحیط الاطلسى الى الخلیج الفارسى» (از اقیانوس اطلس تا خلیج فارس) تعریف کرده بود.
امنیت جریان انرژى، بهانه و دستاویز غرب
در مجموع با توجه به عوامل جغرافیایى، اجتماعى، اقتصادى و استراتژیک که وجه اشتراک همه کشورهاى خلیج فارس است بهترین ساختار براى امنیت منطقه، سیستمى است که بدون حضور هیچ یک از قدرت هاى غیرکرانه اى و با مشارکت همه کشورهاى منطقه مشکول گردد. یک عامل عمده که دستاویز بیگانگان براى توجیه حضورشان در منطقه است یعنى حفظ امنیت و تداوم جریان انرژى به دنیاى صنعتى نیز با خردورزى و تعامل طرفین ذینفع توجیه هر نگرانى و دغدغه اى را بى مورد مى سازد. این عامل عمده شناختن منافع مصرف کنندگان اصلى نفت در منطقه است و این منافع نمى تواند جز با تضمین ادامه مسالمت آمیز انرژى اعم از نفت و گاز از منطقه تأمین شود و رابطه بین خریداران و فروشندگان نفت هم نمى تواند جز از راه مقتضیات بازارهاى بین المللى انرژى به نظم درآید.
ج.ا ثابت کرده است که در بحرانى ترین شرایط و در بحبوحه جنگ تحمیلى، تجاوز و اشغال سکوهاى نفتى توسط آمریکا و سخت ترین وضعیت، امنیت صدور نفت از خلیج فارس و گلوگاه حیاتى آن تنگه هرمز را تأمین کرده و هرگز احساسات را در اندیشه سیاسى خود دخیل نساخته است.
ما امروز در نخستین دهه هزاره نوین هستیم که موج جهانى شدن و انقلاب دیجیتال که رهاورد آن بوده، به سراسر جهان تسرى یافته، مرزهاى سیاسى را درنوردیده و روابط بین الملل را بازتعریف کرده است. اگر کشورهاى عرب همسایه در خلیج فارس همراه با ایران با کارت هاى خود به درستى بازى کنند در خلیج فارس داراى پیش نیازهاى لازم براى سوارى بر موج جهانى شدن و ایستادگى در برابر چالش هاى انقلاب دیجیتالى هستیم، اصرار و الحاح بر مواضع سنتى و منسوخ گذشته با واقعیات عصر حاضر همخوانى ندارد و خلیج فارس را به جولانگاه همیشگى میهمانان ناخوانده تبدیل مى کند.
نگاهی به موقعیت خلیج فارس و ونقش قدرت های فرامنطقه ای در آن
منطقه خلیج فارس به دلیل ذخایر عظیم انرژی آن و موقعیت ژئوپلتیکش به مهم ترین منطقه جهان تبدیل شده است. بنابر یک راهبرد بین المللی که قدرت جهانی را در اختیار کسانی می داند که بر منابع و خطوط انرژی تسلط داشته باشند، قدرت های فرامنطقه ای برای بسط سلطه خود بر این منطقه در حال رقابت هستند. این رقابت از امپراتوری بریتانیا آغاز شد و امروز نیز توسط قدرت هایی چون آمریکا، اروپا، روسیه، چین، هند، پاکستان و ترکیه ادامه دارد.

منابع و مآخذ:
۱ – عزتی، عزت الله، محبوبه بیات، جنگ سرد، صلح سرد، انتشارات قومس ۱۳۸۴.
۲ – عزتی، عزت الله ژئوپولتیک در قرن ۲۱ انتشارات سمت ۱۳۸۲، تهران
۳ – ماهنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی، ۱۳۷۹، مقاله ایران مرکز مرکز ژئوپولتیک جهان است. ژنرال فن هاوزن ترجمه شهروز رستگار نامدار.
۴-افشار(سیستانی)، ایرج. نگاهی به بوشهر، جلد اول، تهران، موسسه انتشاراتی و آموزشی نسل دانش، تابستان ۱۳۶۹، ص۱۲۴-۱۲۵
۵-وزیری کرمانی، احمدعلی خان. تاریخ کرمان (سالاریه)، به کوشش محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران، انتشارات ابن سینا، ۱۳۵۲، ص۲۸-۲۸۳
 6-نطنزی، معین الدین. ملوک شبانکاره، تصحیح ژان اوبن، تهران، کتاب فروشی خیام، دیماه ۱۳۳۶، ص۱۱
 7-زرین قلم، علی. سرزمین بحرین، تهران، کتاب فروشی سیروس، شهریورماه ۱۳۳۷، ص۷۱-۷۲
 8-رسایی، فرج اله. دوهزار و پانصدسال بر روی دریاها، تهران، پیک دریا، ۱۳۵۰، ص۲۷۱
۹-لاکهارت، لورنس.نیروی دریایی ایران در زمان نادرشاه افشار، سالنامه دنیا، سال ۷، ۱۳۳۱، ص۱۸۸
 10-انتقال شاخه ای از اعراب قاسمی یا جاسمی ناحیه جلفاره توسط مولاعلی شاه، دریابیگی نادرشاه و حاکم بندرعباس و اداره کننده جلفاره(کرانه های عمان) به کرانه های شمالی و اسکان آنها در بندرلنگه صورت گرفت اما در زمان کریم خان زند از این منطقه اخراج شدند.
۱۱-قائم مقامی، جهانگیر. بحرین و مسائل خلیج فارس، تهران، کتابخانه طهوری، مهر۱۳۴۱، ص۱۱۷-۱۱۸
۱۲-اطلاعات و مطبوعات وزارت امورخارجه. انقلاب سفید و سیاست مستقل ایران، تهران، دی ماه ۱۳۵۱، ص۳۳-۳۴
۱۳-موسوی همدانی، صدیقه. دریا و دلاوران، تهران، بی نا، ۱۳۵۲، ص۴۸
۱۴-جعفری ولدانی، اصغر. نگاهی تاریخی به جزایر ایرانی تنب و بوموسی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، ۱۳۷۶، ص۹۸
۱۵-کرزن، جرج.ن. ایران و قضیه ایران، جلد دوم، ترجمه غ.وحید مازندرانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۰، ص۴۹۲