فایل کامل و عالی بررسی و شناخت شهرستان طبس

فصل اول : آشنائی با شهرستان طبس
شهرستان طبس با وسعتی معادل ۵۵۴۶۰ کیلومتر مربع درشمال شرقی استان یزد واقع و حد فاصل استان کرمان ، یزد و خراسان است .
جمعیت شهرستان طبس برپایه سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵ بالغ بر ۵۹۳۵۱ نفر اعلام گردیده که پراکندگی آن براساس تقسیمات وزارت کشور به شرح زیر می باشد .
شهرطبس                  25647 نفر                 دهستان دیهوک          4606 نفر
دهستان گلش           4014 نفر     دهستان کویر    4087 نفر
دهستان منتظریه     4311 نفر    دهستان دستگردان     9815 نفر
دهستان پیرحاجات     1498 نفر    دهستان نخلستان     3203 نفر
دهستان کوه یخاب    2170 نفر
از ویژگیهای مهم  شهرستان طبس چهره سرسبز در تمام فصول سال به علت وجود نخلستان و مرکبات می باشد . ردپای شهر طبس در پیشینه تاریخی ایران و تحولات سیاسی ، نظامی و اجتماعی دوران هخامنشیان ، ساسانیان ، خلفای اسلامی ، اسماعیلیان ، سلجوفیان ، زندیه و افشاریان نشان از قدمت دیرینه و موقعیت جغرافیائی مناسب این شهر در قلب کویر در قرن گذشته دارد .
از جاذبه های شهر طبس علاوه بر طبیعت همیشه سبز ، باغهای خرما و مرکبات ، مکانهای زیارتی و سیاحتی متعددی است که پذیرای گردشگران می باشد . از این جمله می توان از آستان مبارک حضرت حسین این موسی الکاظم برادر امام رضا ( ع ) و باغ گلشن ، طاق شاه عباس ، روستای ازمیغان ، سد کریت و ارگ قدیم طبس را نام برد .
آب و هوا گرم و میزان بارندگی سالانه بین ۳۵ تا ۱۴۵ میلی متر است .
شهرستان طبس از طریق جاده های آسفالته به شرح زیر به سایر شهرهای اطراف ارتباط پیدا می کند .
الف ) طبس – مشهد ( km  566  ) از طریق شهرهای : طبس – بشرویه (km 120 ) ، بشرویه – فردوس (km 85 ) ، فردوس – گناباد (km 65 ) ، گناباد – تربت حیدریه (km 125 ) ، تربت حیدریه – مشهد (km 140 ) .
ب ) طبس – مشهد (km 533 ) از طریق شهرهای : طبس – دیهوک (km 85 ) ، دیهوک – فردوس (km 100 ) ، فردوس – گناباد (km 65 ) ، گناباد – تربت حیدریه (km 125 ) ، تربت حیدریه – مشهد (km  140 ) .
ج )طبس – بیرجند (km 270 ) از طریق : طبس – دیهوک (km 85 ) ، دیهوک – بیرجند (km 185 ) .
د ) طبس – یزد (km 406 ) . از طریق رباط کلمرد و روستاهای رباط خان ، رباط پشت بادام و ساغند .
ه_ طبس – کرمان (km 522 ) از طریق : طبس – دیهوک (km85 ) . دیهوک – راور (km 285 ) .  راور – کرمان (km 148 ) .
و ) طبس – شاهرود (km 604 ) از طریق : طبس – خور بیابانک (km 195 ) ، خور – جندق (km 105 ) ، جندق – معلمان (km 144 ) ، معلمان – دامغان (km 100 ) ، دامغان – شاهرود (km 60 ) .
موقعیت ویژه جغرافیائی ذخایر زغال سنگ طبس و همجواری آن با ذخایر سنگ آهنهای بزرگی چون چادرملو . بافق و خواف با محوریت راه آهن مشهد – طبس – چادرملو- بافق و جاده یزد – طبس امکان توسعه پایدار در جهت صنعت فولاد و خطه شهرستان طبس را فراهم می آورد .  ( شکل شماره ( ۱ ) راههای ارتباطی را نشان می‌دهد )

تاریخچه مطالعات درباره زغالخیزی طبس
بررسی مناطق زغالدار طبس برای اولین بار در سال ۱۳۴۷ توسط اکیپ های اعزامی از واحد کرمان آغاز شد و به دنبال آن در سال ۱۳۴۹ کارشناسان روسی شرکت ذوب آهن ایران به منظور تعیین کیفیت ، از لایه های زغالی ناحیه نایبند نمونه برداری کردند . سپس در سال ۱۳۵۲ و ۱۳۵۳ به منظور مطالعات جامعتر گروههائی از کارشناسان روسی و ایرانی به مناطق زغالدار اعزام گردیدند و در ارتباط با زغالخیزی، استراتیگرافی رسوبات تریاس – ژوراسیک و کیفیت لایه های زغالی مطالعاتی انجام دادند . با توجه به نتایج مطالعات مذکور در سال ۱۳۵۵ گروه بزرگی از زمین شناسان واحدهای مختلف شرکت ذوب آهن به سرپرستی آقایان . ف – جهانبخش و س – گلوبیف به منظور بازدید و بررسی های بیشتر ، عازم مناطق زغالدار حوضه طبس  شدند .
براساس این مطالعات حدود گسترش رسوبات زغالدار ایران ( تریاس – ژوراسیک ) در حوضه زغالدار طبس مشخص گردید و وجود زغالهای کک شو در نواحی شرق حوضه ( پروده و نایبند ) و زغالهای حرراتی در ناحیه غربی ( مزینو ) مورد توجه قرار گرفت .
در سال ۱۳۵۶ به منظور ادامه مطالعات یاد شده گروههای اکتشافی مرکب از کارشناسان روسی و ایرانی در منطقه مستقر شدند و به انجام عملیات پی جوئی زمین‌شناسی پرداختند ولی به دنبال واقعه اسفبار زلزله طبس در شهریور ماه سال ۱۳۵۷ این فعالیتها متوقف گردید .
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، فعالیتهای زمین شناسی از دیماه ۱۳۵۸ مجدداً از سرگرفته شد ، در این مرحله تهیه نقشه زمین شناسی به مقیاس ۵۰۰۰۰ : ۱ از نواحی پروده ، نایبند و مزینو در  دستور کار قرار گرفت و با تاسیس واحد اکتشافی طبس در اواسط سال ۱۳۵۹ ، انجام کلیه عملیات که قبلاً توسط دفتر اکتشاف شرکت ملی فولاد ایران اجرا می شد بر عهده این واحد گذاشته شد .
در سال ۱۳۶۹ ، با توجه به نتایج بدست آمده از عملیات اکتشاف مقدماتی مناطق پروده I  و II  و III  و مطالعات امکانپذیری احداث معدن ، در دستور کار قرار گرفت و بدین منظور قراردادی با شرکت ADAM  ( که ترکیبی از چند شرکت کانادائی و انگلیسی است ) منعقد گردید .
شرکت مذکور مطالعات امکانپذیری را در سال ۱۳۶۹ انجام داد و براساس آن استخراج کانسار زغالسنگ پروده را از نظر فنی و اقتصادی امکانپذیر اعلام نمود . به دنبال آن در سال ۱۳۷۰ قرارداد طراحی تفصیلی معادن فاز یک و طراحی مقدماتی معادن فاز دو، با شرکت یاد شده منعقد شد و از بهمن ماه همان سال کارشناسان این شرکت در طبس مستقر و پس از ۲ سال ، کار طراحی معادن را به پایان رساندند .

اطلاعات کلی در مورد ناحیه پروده :
موقعیت جغرافیائی :
ناحیه پروده با وسعتی حدود ۱۲۰۰۰ کیلومتر مربع در ۷۵ کیلومتری جنوب شهرستان طبس در محدوده عرض جغرافیایی  ً  5 و ۰  33  تا ً  50 و ۰  32 و طول جغرافیائی ً  15  و ۰  57 تا ً  45 و ۰  56 قرار گرفته است . شمال ناحیه رادشت کاملاً هموار و باتلاقهای نمک قرار گرفته و به سمت جنوب رسوبات تریاس و ژوراسیک ، ارتفاعات نه چندان مرتفع را به وجود آورده است ، شرق ناحیه به ارتفاعات شتری و غرب آن به ارتفاعات کمر مهدی محدود می شود .
ناحیه زغالدار پروده از نظر مورفولوژی از شمال به جنوب تغییراتی را به شرح زیر نشان می دهد : در حد فاصل گسل رستم تار خنمون لایه های زغالی عموماً پستی و بلندی های زیاد و دره های نسبتاً عمیق به چشم می خورد ، پس از آن تا مرز رسوبات تریاس – ژوراسیک ( باند گراولیتی ) پستی و بلندی ها کاهش یافته و بخش اعظم این محدوده از زمین های هموار ، همراه با تپه ماهورهای با ارتفاع کم تشکیل شده است از محل باند گراولیتی تا تپه های گنبدی آهک طبس ، مجدداً رلیف منطقه ناهموار و ارتفاعات و دره های عمیق فرم منطقه را دگرگون می کند ، پس از تپه های آهکی طبس تا انتهای منطقه ( گسل قوری چای ) دشتی کاملاً هموار وعموماً پوشیده از آلودیوم به چشم می خورد .
ارتفاع متوسط ناحیه زغالدار پروده از سطح دریا ۸۵۰+ متر می باشد که مرتفع ترین نقطه آن در غرب ۱۰۴۷ + ( حوالی حفاری ۸۷ دریال جنوبی آنتی کلین پروده I ) و پست ترین أن در شرق ۷۳۰ + متر ( حوالی حفاری ۱۰ ) قرارگرفته است .

شرایط آب و هوائی :
ناحیه پروده جزو مناطق کویری با آب و هوای خشک و قاره ای محسوب می شود که نوسانات درجه حرارت شبانه روزی و ماهیانه آن زیاد می باشد . حداکثر درجه حرارت  شهر طبس در تابستان ۴۹ + درجه سانتیگراد و در فصل زمستان تا ۵ – درجه سانتیگراد می رسد  .
اغلب ماههای سال خشک یا کم باران بوده ومعمولاً در فصل زمستان و اوایل فصل بهار باران نسبتاً کمی می بارد .
در منطقه مورد مطالعه رودخانه های دارای جریان دائمی وجود نداشته ولی رودخانه‌های متعدد فصلی که معمولاً جریان آب در آنها به هنگام بارندگی به صورت سیلاب (خصوصاً در مسیر جاده طبس به پروده ) دیده می شود . جهت اکثر رودخانه ها از غرب به شرق و به سمت باتلاق واقع در شمال ناحیه زغالی می باشد .
ناحیه زغالدار پروده عاری از پوشش گیاهی بوده و تنها بوته های خار بصورت پراکنده به چشم می خورد .

منابع :
۱-    گزارش اکتشاف مقدماتی پروده یک و دو و سه .
۲-    گزارش کلی از پروده