فایل کامل و عالی بررسی و مطالعه انواع بلایای طبیعی

    
فهرست مطالب
                                                                                   
تاریخچه۱
بلایا۳
مهم ترین آثار بلایا بر محیط۳
انواع بلاها۴
بلاهای طبیعی۴
بلاهای ساخت بشر۶
بلایای فنی۶
تعیین اهمیت هر بلا۶
معرفی آمادگی بخش بهداشت و درمان در برابر بلایا وشرایط اضطراری۷
فرایند آمادگی۷
اقدامات پیش از وقوع بلا۸
اقدامات هنگام وقوع بلا۹
اقدامات پس از قوع بلا۱۰
راهنمای برنامه خانوادگی مقابله با حوادث۱۱
مرکز اعلام خطر و اهداف آن۱۳
آموزش عمومی۱۶
آموزش بهداشت در مراحل مختلف بروز بلایای طبیعی۱۷
راهکار های لازم جهت افزایش سطح آگاهی ارائه دهندگان خدمات ۱۸
فعالیت های علمی جهت افزایش سطح آگاهی۱۸
برنامه مقابله با بلایای طبیعی۲۰
تشکیلات مسئول ملی۲۰
هماهنگی۲۲
برنامه ریزی۲۵
سازماندهی۲۶
وظایف ستاد پیشگیری و بازسازی حوادث غیر مترقبه۲۷
وظایف سازمان ها و نهاد ها به تفکیک۲۹
شرح وظایف کمیته فرعی بهداشت و درمان کاهش اثرات بلایای طبیعی۳۲
مدیریت بخش بهداشت۳۳
سازمان های بین المللی۳۴
آشنایی با نهضت جهانی صلیب سرخ و هلال احمر۳۴
سازمان ملل ( UN )35
برنامه توسعه سازمان ملل متحد UNDP36
دفتر کمیسر عالی سازمان ملل برای پناهندگان۳۷
صندوق بین الملل سازمان ملل متحد برای کودکان UNICEF37
سازمان خوارو بار و کشاورزی FAO37
سازمان آموزش علمی و فرهنگی ملل متحد UNESCO38
سازمان بین المللی هواشناسی۳۸
سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری۳۸
صندوق بین المللی پول۳۹
سازمان های غیر دولتی۳۹
واحدهای دولتی امداد۴۰
مؤسسات بین المللی دو جانبه یا چند جانبه۴۰
امداد رسانی نیروهای دولتی وجمعیت های داوطلب۴۱
جابجایی جمعیت۴۳
تخلیه۴۳
حمل و نقل۴۴
اسکان آوارگان و بهداشت اردوگاه ها۴۴
چادر و انواع آن۴۶
ویژگی های چادر۴۶
انتخاب موقعیت اردوگاه ها۴۷
طراحی اردوگاه ها۴۸
کمبود و آلودگی آب در مناطق بلارده۴۹
اهمیت آب از نظر بهداشت۴۹
نقش آب در اشاعه بیماری۵۰
ترتیب اولویت بندی تأمین آب در شرایط اضطراری۵۲
آب مورد نیاز۵۳
کیفیت آب۵۴
طی دوره تخلیه۵۴
گندزدایی آب۵۴
ید زنی۵۴
جوشاندن۵۵
کلرزنی۵۵
تأمین یخ۵۷
ذخیره آب۵۷
تجهیزات لازم برای تأمین آب۵۸
دفع غیر بهداشتی مدفوع در شرایط بحران۵۸
عدم وجود شبکه جمع آوری فاضلاب۵۹
دفع فاضلاب۶۰
نکات مورد توجه در دفع مدفوع انسانی بوسیله توالت۶۰
دفع مواد زائد جامد۶۱
دفع لاشه حیوانی۶۳
نحوه دفع صحیح زباله در مناطق بلا زده۶۳
پر کردن اراضی پست۶۴
مبارزه و پیشگیری از بیماری ها به دنبال وقوع بلایای طبیعی۶۶
تیم های امداد بهداشتی۶۸
جمع آوری و انتقال آسیب دیدگان و بیماران۶۸
شرایط انتخاب محل۶۸
هدف از تعیین محل جمع آوری آسیب دیدگان۶۹
نیروی انسانی در محل جمع آوری آسیب دیدگان۷۰
پشتیبانی محل جمع اوری آسیب دیدگان۷۰
بیمارستان و درمانگاه صحرایی سیار۷۰
شرایطی که انتقال بیمار را ایجاب می کند۷۱
برنامه ریزی برای انتقال بیمار۷۲
محافظت از بهیاران۷۲
انتخاب وسیله نقلیه۷۳
آماده سازی وسیله نقلیه برای انتقال بیمار۷۳
گندزدایی وسیله نقلیه پس از جابجایی۷۴
احتیاطات عمومی در کاربرد مواد گندزدا و ضدعفونی کننده ها۷۴
گندزداها و ضد عفونی کننده های شیمیایی۷۵
پیشگیری و مبارزه با بیماری های روده ای از طریق بهسازی محیط۷۸
گندزدایی موا آلوده۷۹
بهسازی محیط در بیمارستان های صحرایی۸۰
کمک های اولیه۸۰
صفات کمک دهنده۸۱
وظایف اصلی کمک دهنده۸۱
وسایل مورد نیاز و ضروری در حوادث۸۲
مبارزه با جانوران موذی۸۳
برنامه اجرایی مبارزه با جانوران موذی پس از وقوع بلا۸۴
فقدان غذا و آلودگی غذا در مناطق بلا زده۸۸
تأمین بهداشت مواد غذایی در زمان بحران۹۰
وظایف بخش بهداشت۹۲
کنترل بهداشت مواد غذایی وارد شده به منطقه۹۳
شرایط نگهداری مواد غذایی در شرایط بحران۹۴
خدمات کفن و دفن۹۴
وسایل و لوازمی که برای کفن و دفن مورد نیاز هستند۹۶
 بهداشت روانی۹۷
آموزش بهسازی به قربانیان۹۸
پیوست ها۱۰۰
منابع

تاریخچه
مرور وقایع گذشته و آمارهای بهداشتی در طول ۲۰ سال گذشته نشان می دهد که بلایای طبیعی باعث مرگ بیش از سه میلیون و حداقل ۸۰۰ میلیون نفر زخمی در جهان شده است. تنها طی سال های ۱۹۹۶-۱۹۹۷ میلادی خسارت های ناشی از بلایای عظیم به بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار رسیده و این در حالیست که در دهه قبل میزان خسارت ۱۴۷ میلیارد ، در دو دهه قبل ، یکصد میلیارد دلار گزارش شده است و در سه دهه گذشته میزان وقوع بلایا ۳ برابر و زیان های مالی ناشی از آن ها ۸ برابر شده است.
ایران جزء ۱۰ کشور بلاخیز جهان است و ۹۰ درصد جمعیت کشور در معرض خطرات ناشی از سیل و زلزله قرار دارند. بلایای طبیعی تنها در هفت سال گذشته بیش از ۲۱۵۷ میلیارد ریال خسارت به کشور ما وارد نموده است و کشور ما را از نظر آمار و وقوع حوادث طبیعی در مقام ششم جهانی قرار داده است. در ۹۰ سال اخیر بیش از ۱۲۰ هزار نفر از مردم ایران بر اثر وقوع بلایای طبیعی کشته شده اند که از این تعداد ۷۶ درصد بر اثرزلزله ، ۱۳ درصد براثر سیل و ۱۱ درصد بر اثر سایر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده اند.
بطور کلی بلایا موجب شیوع بیماری های جدید و غیر عادی نمی شوند و در هنگام بروز بلایا مردم دقیقاً از مسایل بهداشتی و بیماری هایی رنج می برند که قبلاً به آن مبتلا شده اند و از آنها رنج می برند.در شرایط بحران ، کودکان و نوجوانان از اسهال ، سرخجه و عفونت های حاد تنفسی می میرند همانگونه که برادران و خواهران آنان در شرایط عادی مرده اند. تجربه نشان داده است که اقدام مسئولانه در بروز بلایا تنها داشتن اطلاعات کافی نیست بلکه علاوه بر آن باید درک درستی از آنچه برای عمل مناسب است وجود داشته باشد. خلاصه نتایج بررسی تجربه‌های ملی و جهانی در برخورد با بلایای طبیعی تحت عناوین ذیل و با تأکید بر مسایل بهداشتی نشان داده شده است.
۱- بیشترین علت ضایعات چیست؟
۲-    مهمترین مسایل ساعت ها و روزهای اول و بعد از بحران چیست؟
۳-    مهمترین دشواری ها در عملیات کمک کدام عامل است؟
۴-    خطاهای ثبت شده در کمک رسانی گذشته چه بوده است؟
۵-    برای مقابله با بلا چه آمادگی هایی ضرورت دارد؟
۶-    در تجربه های موجود برجسته ترین جنبه های مثبت عملیات چیست؟
در سطح جهان بیش از ۴۰ مجموعه بلایای طبیعی با زیر مجموعه های متعدد شناسایی شده اند که از این تعداد حدود ۳۰ مجموعه بلایای طبیعی ، سرزمین ایران را تهدید می کند. بنا به نظر کارشناسان ، ایران یکی از مستعد ترین کشورهای روی خط زلزله دنیا است. بر پایه آمارهای رسمی در ۳۰ سال گذشته بیش از ۶۰ درصد تلفات جانی کشور ناشی از زلزله بوده است و از ۶۷۸ شهر کشور تنها  3  درصد از نظر وقوع زلزله ، کم خطر می باشند. بررسی ها نشان می دهد که تقریباً در هر هفته ۲ زلزله با شدتی کمتر از ۴ درجه در مقیاس ریشتر ، در هر ماه یک یک زلزله با مقیاس ۴ درجه در مقیاس ریشتر  و در هر دو سال زلزله با شدت ۶ درجه در مقیاس ریشتر و در هر ۱۰ سال یک زلزله بالای ۶ درجه در مقیاس ریشتر در کشور ایران رخ می دهد. که یکی از مهیب ترین بلایای طبیعی قرن بیستم که در کشور ما رخ داده است زلزله ۳۱ خرداد سال ۱۳۶۹ در استان گیلان و زنجان بوده که بیش از ۴۰ هزار تلفات جانی و ۱۰۰ هزار نفر بی خانمان بر جای گذاشت. و در طول دو دهه اخیر زمین لرزه رودبار یکی از شدیدترین حوادث طبیعی جهان که خسارات جانی و مالی بسیار سنگین بر جای گذاشته بحساب می آید.اکنون اگر خسارت های زلزله های مهم جهان و ایران را در نظر بگیریم ، ترتیب کشورها از لحاظ خسارت های مالی و تلفات جانی به این صورت خواهد بود که کشورهای چین ، ایران ، ژاپن ، ایتالیا و ترکیه از لحاظ تلفات جانی و کشورهای ایتالیا ، ایران ، آمریکا ، ژاپن و چین از لحاظ خسارت های مالی وارده در سطوح بالاتری قرار دارند. بویژه که در کشور ما ، زلزله های دهه اخیر ، بویژه زلزله هولناک و شاید بی سابقه بم ، توانست بسیاری از این برآوردهای جانبی را جابجا کند و کشور ما را از هر لحاظ در بالاترین مرتبه قرار دهد.
سیلاب بعنوان یک بلای طبیعی شناخته شده است ولی در عمل سیلاب هم از نظر تلفات جانی و هم از نظر خسارات مالی مهیب ترین بلای طبیعی شناخته می شود. از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۷ حدود ۳۹۰۰۰۰ نفر در اثر بلایای طبیعی در جهان کشته شدند که ۵۸ درصد مربوط به سیلاب ، ۲۶  درصددر اثر زلزله ۱۶ درصد در اثر طوفان و بلایای دیگر بوده است . خسارات کل در این ۱۰ سال حدود ۷۰۰ میلیارد دلار بوده است که به ترتیب ۳۳ ، ۲۹ و ۲۸ درصد مربوط به سیلاب ، طوفان و زلزله بوده است. در این رابطه نکته نگران کننده افزایش تلفات و خسارات سیلاب در جهان در دهه های اخیر بوده است. پیشرفت صنعت ،  سوخت مواد محترقه ،  افزایش CO2  و سایر گازهایی که باعث احتباس گرما در زمین شده و حالت گلخانه ای ایجاد می کنند که باعث بروز حوادثی همچون زلزله می شود. در شرایط جنگ ، شدیدترین محدودیت ها در زمینه کارکنان ، تجهیزات و لوازم خدمات پشتیبان ایجاد می شود. لذا در این شرایط لازم است به نحو ماهرانه ای از منابع امداد استفاده کرد. همواره اینگونه تصور می شود که بلا اکثراً پدیده ای ناگهانی است ولی اکنون مسلم گردیده است که برخی از بلایا مسیری آهسته و پیشرونده دارند که نمونه آن آلودگی هواست.
بلایا 
وقوع ناگهانی یک فاجعه که ساختار بنیادی و عملکرد عادی جامعه یا مردم را مختل می کند. رویداد یا مجموعه رویدادهایی که میزان تلفات جانی و یا خسارات مالی وارده به اموال ، ساختمان های زیر بنایی ، خدمات بنیادی و وسایل امرار معاش بیش از ظرفیت عادی جامعه ای که در معرض آن بلا قرار گرفته باشد و بدون کمک نشود با آن مقابله کرد.از اصطلاح ” بلا ” گاهی اوقات برای توصیف یک وضعیت اسف بار که در اثر آن الگوی طبیعی زندگی ( و یا اکو سیستم ) مختل می شوند و به مداخله استثنایی و اضطراری برای نجات و حفظ زندگی انسان ها و با محیط زیست نیاز است هم استفاده می شود، بلایا اغلب بر اساس دلایل وقوع و سرعت اثرشان دسته بندی می شوند.
 مهم ترین آثار بلایا بر محیط
۱- آلودگی منابع آب آشامیدنی و اپیدمی ( بیماریهای انگلی ، اسهال خونی ،                        .
ژیاردیازیس و بیماریهای عفونی )
۲- از بین رفتن منازل و لزوم تهیه سرپناه موقت برای بازماندگان و در نهایت جابجایی جمیت.
۳- عدم توزیع مناسب جمعیت در استان ها و شهرهای کشور و تراکم جمعیتی و ساختمانی.
۴- ایجاد وقفه و اختلال در سیستم دفع زباله و فاضلاب و انباشته شدن آن ها در محیط زندگی.
۵- آلودگی مواد غذایی و کمبود مواد غذایی و مشکلات تغذیه در منطقه.
۶-    افزایش ناقلین.
۷-    تعفن ناشی از اجساد انسانی و لاشه حیوانات در منطقه.
۸-    عدم توجه به اهمیت و نقش مردم در تأمین امنیت ، بهداشت و امداد در بروز بلایا.
۹-    مشکلات بهداشت روانی و واکنش های اجتماعی.
۱۰-نداشتن بانک اطلاعاتی .
۱۱- افزایش بی رویه جمعیت و رشد و توسعه شهرنشینی.

انواع بلاها
تعریف مورد توافق جهانی ، ” بلا ” را به دو دسته بلایای طبیعی و یا بلای ناشی از دخالت بشر تقسیم کرده و بلای طبیعی را از هم گسیختگی جدی بخشی از جامعه می داند که موجب خسارات گستزده انسانی ، مادی و محیطی شده و فراتر از توان جامعه برای مواجهه و مقابله با آن از طریق منابع اقتصادی و مالی آن جامعه باشد.
بلاهای طبیعی
بلاهای طبیعی اصولاً تغییری است در شرایط محیطی که سبب گسسته شدن روند زندگی طبیعی مردم و قرار گرفتن آن ها در معرض عناصر مضر و خطرناک محیط می شود و  می توان آن را به نحو زیر تعریف کرد:
« بلاهای طبیعی عملی از طبیعت است با چنان شدتی که وضعی فاجعه انگیز ایجاد کند و در این وضع شیرازه زندگی روزمره ناگهان گسیخته شود و مردم دچار رنج و درماندگی شوند و در نتیجه به غذا ، پوشاک ، سرپناه ، مراقبت های پزشکی و پرستاری و سایر ضروریات زندگی و به محافظت در مقابل عوامل و شرایط نامساعد محیط محتاج گردند.»
بلایا ، اختلالات شدید زیست محیطی ، روانی و اجتماعی است که از توانایی جامعه برای مقابله با مشکلات فراتر باشد. وضع اضطراری ، موقعیتی است که در اثر یک بلای طبیعی که بشر در ایجاد آن نقشی ندارد – و یا حادثه ای مهم که ممکن است اتفاقی توسط انسان ایجاد شده باشد – پدید می آید…

منابع :

۱- اصل هاشمی ، اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری ( ۱ ) ، دانشگاه علوم پزشکی تبریز ، ۱۳۸۳

۲-اصل هاشمی ، اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری ( ۲ ) ، دانشگاه علوم پزشکی تبریز ، ۱۳۸۳

۳- فرج زاده داود ، بهداشت مواد غذایی ، انتشارات نوردانش ، ۱۳۷۹

۴- ایماندل کرامت اله ، گند زداها و ضد عفونی کننده ها ، انتشارات آئینه کتاب ، ۱۳۷۴

۵- نیکخواه عباس ، اصول بهداشت محیط ، نشر دانشگاهی ، ۱۳۸۴

۶-عمرانی قاسم علی ، راه کار های اساسی در مدیریت مواد زائد جامد قبل و بعد از زلزله ، دانشگاه علوم پزشکی سمنان ، ۱۳۸۰