فایل کامل و عالی بررسی ظهور حضرت مهدى (عج) از دیدگاه جامعه اسلامى

مقدمه:

بر پژوهشگران، صاحب نظران و ارباب دانش پوشیده نیست که مسأله مهدویّت و اندیشه ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) در آخر الزمان، یکى از مسایل بسیار حیاتى اسلام، و از اعتقادات قطعى عموم مسلمانان است، که شیعه و سنّى در طى قرون و اعصار متمادى همه بر این عقیده اتّفاق نظر داشته و آن را جزء عقاید قطعى خود مى دانند.
گرچه وجود این عقیده در اسلام به خصوص در میان شیعیان، از مسایل بسیار حایز اهمیّت، و از اعتقادات بنیادى محسوب مى شود، و از این رهگذر در میان همه مذاهب اسلامى، شیعیان بیش از همه با این عقیده شناخته شده اند، لذا برخى از افراد نا آگاه و بى اطّلاع، یا لجوج و معاند پیوسته کوشیده و مى کوشند تا این عقیده را در مذهب شیعه محصور کنند، ولى هرگز عقیده به ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) در اسلام اختصاص به شیعه ندارد. بلکه عقیده به ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) مورد اتّفاق و اجماع همه مسلمین بوده، و کلیّه فِرَق اسلامى در این عقیده باهم اتّفاق نظر دارند، و حتّى فرقه ساخته شده «وهّابیت» نیز آن را جزء عقاید قطعى و مسلّم خود مى دانند و به طور جدّى از آن دفاع مى نمایند، و معتقدند که: اعتقاد به ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) بر هر مسلمانى واجب است، و جز افراد نادان و بى اطّلاع و بدعت گزار، منکر آن نخواهند بود.( )
به طور خلاصه، آنچه از مجموع منابع معتبر حدیثى و تاریخى شیعه و سنّى استفاده مى شود این است که: مسأله مهدویّت و عقیده به ظهور حضرت مهدى(علیه السلام)یکى از ضروریات دین مقدّس اسلام است که منکر آن از آیین اسلام بیرون است. از این رو، کلیّه مسلمانان از شیعه و سنّى ـ و به طور کلّى عموم اُمّت اسلامى ـ عقیده دارند، که بر اساس روایات وارده، ناچار باید در آخر الزمان (و تاریک ترین دوران تاریخ بشر) مردى از خاندان پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) به نام حضرت مهدى(علیه السلام) ظهور کرده، بر همه کشورها مسلّط شود، و دین را تأیید بخشد، و سراسر روى زمین را پر از عدل و داد کند، و او از دودمان پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم)و از نسل حضرت فاطمه(علیها السلام) است.
از نظر مسلمانان، مسأله «مهدویّت» و عقیده به ظهور مهدى موعود(علیه السلام)یک اعتقاد عمیق دینى و مذهبى، و یکى از مهمترین و حسّاس ترین فرازهاى عقیدتى اسلامى است.

منابع :

سوره نساء آیه ۱۵۹.
ـ رجعت یا دولت کریمه، ص ۲۸، جهت اطلاع بیشتر به تفسیر درّ المنثور، ج ۲، ص ۴۲۷ مراجعه فرمایید.
ـ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۲۳۷، باب ۷۱.
ـ الفصول المهمّه، ص ۲۹۵ ، باب ۱۲.
ـ سوره نساء، آیه ۱۵۹.
ـ تفسیر مجمع البیان، ج ۳، ص ۲۱۱، المحجه، ص ۶۲ ; تفسیر برهان، ج ۱، ص ۴۲۶ ; تفسیر صافى، ج ۲، ص ۳۵۰ ; تفسیر قمى، ج ۱، ص ۱۶۵ ; تفسیر نور الثقلین، ج ۱، ص ۵۷۱، ۶۶۲.
ـ تفسیر فخر رازى، ج ۳ ص ۵۰۵; درّ المنثور، ج ۲، ص ۲۴۱.
ـ در مورد نزول حضرت عیسى (علیه السلام) در بخش بعدى به تفصیل سخن خواهیم گفت.
ـ سوره انفال، آیه ۳۹.
ـ ینابیع المودّه، ص ۲۳۹، باب ۷۱ ; تفسیر مجمع البیان، ج ۴، ص ۸۳۴.
ـ تفسیر عیاشى، ج ۲، ص ۶۰، ح ۴۸ ; تفسیر البرهان، ج ۳، ص ۸۱، تفسیر صافى، ج ۳، ص ۳۴۰، و اثبات الهداه، ج ۳، باب ۳۲، ح ۵۸ و با ترجمه فارسى، ج ۷، ص ۹۹، ح ۵۵۸.
ـ جهان بعد از ظهور، ص ۷۵.
ـ سوره توبه (برائت)، آیه ۳۳ ـ سوره فتح، آیه ۲۸ و سوره صف، آیه ۹
ـ مستدرک حاکم، ج ۴، ص ۴۷۶، ح ۸۳۲۴ ; تفسیر مجمع البیان، ج ۵، ص ۳۸.
ـ المحجّه، ص ۸۶.
ـ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶۱.
ـ تفسیر مجمع البیان، ج ۵ ص ۳۸ و المحجه ص ۸۷.
ـ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶۰، ح ۵۸ ـ ینابیع المودّه، ج ۳، باب ۷۱، ص ۲۳۹ ; منتخب الاثر، فصل ۲، باب ۳۵، ص ۲۹۴، ح ۴ و کتاب المحجه، ص ۸۵.
ـ سوره هود، آیه ۸۶.
ـ نور الأبصار، ص ۳۴۹ ; المهدی فی القرآن، ص ۷۶ ; فصول المهمه، باب دوازدهم، ص ۳۰۳ ; بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲ ح ۲۴.
ـ سوره ابراهیم، آیه ۵.
ـ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۲۴۲، باب ۷۱.
ـ همان; المحجه ص ۱۰۸.
ـ جهت آگاهى بیشتر به این کتابها مراجعه فرمایید: خصال شیخ صدوق، ص ۱۰۸ ; معانى الاخبار، ص ۳۶۶ ; تفسیر صافى، ج ۴، ص ۲۲۵ ; تفسیر نور الثقلین، ج ۲، ص ۵۲۶، و تفسیر برهان، ج ۲، ص ۳۰۵.
ـ درباره رجعت ـ دومین یوم الله ـ و بازگشت گروهى از بندگان شایسته خدا به دنیا، به کتاب «رجعت یا دولت کریمه» و سایر کتاب هاى مربوطه، مراجعه فرمایید.
ـ سوره حجر، آیه ۳۶ ـ ۳۸.
ـ فرائد السمطین، ج ۲، باب ۶۱، من السمط الثانی، ص ۳۳۷ ـ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۳۸۷، باب ۹۴ ـ بشاره الاسلام، باب ۹، ص ۱۸۷ ـ منتخب الاثر، فصل ۲، باب ۱۷، ص ۲۲۰ ـ المهدى الموعود المنتظر، ج ۱ ص ۱۶۷ ـ کمال الدین صدوق، ج ۲، ص ۳۷۱، باب ۳۵، ح ۵.
ـ سوره اسراء (بنى اسرائیل)، آیه ۳۳.
ـ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۲۴۳، باب ۷۱، المحجه، ص ۱۲۸.
ـ معناى این جمله از احادیث بعدى معلوم مى شود که چرا حضرت ولى عصر(علیه السلام) فرزندان کشندگان حسین(علیه السلام) را مى کشد و از آنان انتقام مى گیرد.
ـ تفسیر عیاشى، ج ۲، ص ۳۱۳، ح ۶۷ ـ تفسیر برهان، ج ۲، ص ۴۱۹ ـ تفسیر نور الثقلین، ج ۳، ص ۱۶۳، ح ۲۰۱ ـ بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۲۱۸، ح ۷.
ـ کامل الزیارات، ص ۶۳، ح ۵، باب ۱۸.
ـ سوره انعام، آیه ۱۶۴.
ـ عیون اخبار الرضا(علیه السلام) ، ص ۲۱۲، ب ۲۸، فیما جاء عن الامام على بن موسى الرضا(علیهما السلام) من الاخبار المتفرقه، ح ۵ ; الزام الناصب، م ج ۱، ص ۷۲.
ـ سوره مریم، آیه ۷۵.
ـ کافى، ج ۱، ص ۴۳۱ ; بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۶۳ ; الزام الناصب، ج ۱، ص ۷۳.
ـ سوره نور، آیه ۵۵.
ـ منتخب الاثر، فصل ۲، باب ۱، ص ۱۵۰ ، موعود قرآن ص ۸۵.
ـ سوره قصص، آیه ۵.
ـ تفسیر برهان، ج ۳، ص ۲۲۰.
ـ ینابیع المودّه، ص ۳۰۲، باب ۷۹.
ـ سوره سجده، آیه ۲۹.
ـ ینابیع المودّه، ص ۲۴۶، باب ۷۱، منتخب الأثر، فصل ۷، باب ۱، ص ۴۷۰ والمحجّه، ص ۱۷۴.
ـ سوره فتح، آیه ۲۸.
ـ البیان گنجى شافعى، باب ۲۵ و استدلال به جواز بقاء مهدى، و نور الابصار ص ۱۸۶.
ـ المحجه، ص ۲۰۸ ـ تفسیر قمى، ج ۲، ۳۱۷ ـ بحار الانوار ج ۵۱، ص ۵۰، ح ۲۲
ـ کسانى که طالب تفاصیل بیشترى هستند مى توانند به کتابهاى دیگرى که در این زمینه نگاشته شده، مانند: بحار الانوار، ج ۵۱ باب آیات مأوّله، الزام الناصب، ینابیع المودّه، موعود قرآن و کتب تفاسیر مراجعه فرمایند.
ـ اوپانیشاد، ترجمه محمّد داراشکوه (از متن سانسکریت) ج ۲، ص ۶۳۷.
ـ غیبت شیخ طوسى، ص ۱۱۱، ص ۱۸۰; بحار الانوار، ج ۵۱ ص ۷۴، ح ۲۵; اثبات الهداه، ج ۳، ص ۵۰۲، ح ۲۹۴ ; منتخب الاثر، ص ۱۶۹، ح ۸۱. و در چاپ دیگر، ص ۲۲۲، ح ۸۱.
ـ عقد الدرر، باب ۳، ص ۳۹.
ـ دلائل الامامه، ص ۲۵۰; منتخب الاثر، ص ۱۷۱، ح ۸۸ و در چاپ دیگر، ص ۴۶۸، ح ۴۵۴، باب الامام صاحب الزمان(علیه السلام)، ح ۵۸.
ـ سوره اعراف، آیه ۱۲۸ و سوره قصص، آیه ۸۳.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۲، ح ۵۸ ; اثبات الهداه با ترجمه فارسى، ج ۷، باب ۳۲، ص ۳۵، ح ۳۶۹ ; اثبات الهداه، ج ۳، ص ۵۱۶، ح ۳۶۹; غیبت شیخ طوسى، ص ۲۸۲، و در چاپ دیگر، ص ۴۷۲، و با ترجمه فارسى ،ج ۲، ص ۳۵۹، ح ۷.
ـ بحار الانوار، ح ۵۱، ص ۱۴۳، ح ۳; منتخب الاثر، ص ۱۶۹، ح ۸۴.
ـ دلائل الامامه، ص ۲۴۴ ـ منتخب الاثر، ص ۵۱۹ ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۹۱، ح ۲۱۴.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۵، ح ۴۰ و ص ۳۲۸ ح ۴۸ ـ غیبت نعمانى، ص ۳۰۹، ح ۴.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۹۱ ، ح ۲۱۴ ; الزام الناصب، ج ۲، ص ۲۹۷ ; غیبت نعمانى، ص ۳۱۰، ح ۵ ; بشاره الاسلام، ص ۲۰۰.
ـ یأتی على الناس زمان، ج ۲، ص ۵۴۳، ح ۹۵.
ـ فرائد السمطین، ج ۲، ص ۱۵۹، باب ۳۵ ; بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۱، ح ۴ و ج ۳۶، ص ۲۰۸ ; الزام الناصب، ج ۱، ص ۲۰۴ ; کمال الدین صدوق با ترجمه فارسى، ج ۱، ص ۳۸۴، بشاره الاسلام، ص ۱۲، اعلام الورى، ص ۴۰۳.
ـ کفایه الاثر، ص ۲۶۳ ; بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۴، ح ۷۲.
ـ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۲۰۸، باب ۶۸; الزام الناصب، ج ۲، ص ۲۴۱; منتخب الاثر، ص ۱۵۸; بشاره الاسلام، ص ۸۵.
ـ غیبت نعمانى، ص ۲۳۵، باب ۱۳، ح ۲۳.
ـ کمال الدین صدوق با ترجمه فارسى، ج ۱، ص ۴۳۸، باب ۳۱، ح ۵; منتخب الاثر، ص ۳۰۰، ح ۱; بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۷، ح ۴.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۳، ح ۱۰۹ ـ غیبت نعمانى، ص ۲۳۱ باب ۱۳، ح ۱۴.
ـ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۸، ح ۶.
ـ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۳۳۸، باب ۸۴.
ـ هر مدّ در حدود ۷۵۰ گرم مى باشد.
ـ سوره بقره، آیه ۲۶۱.
ـ عقد الدرر، ص ۲۱۱، باب ۷.
ـ سوره زمر، آیه ۶۹.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۷، ح ۷۷.
ـ بشارات عهدین، ص ۲۴۶ ـ علائم الظهور کرمانى، ص ۱۸ ـ لمعات النور فی کیفیه الظهور، ج ۱، ص ۱۹، نور الانوار، ص ۸۶، نور هفتم.
ـ سوره حدید، آیه ۲۵.
ـ سوره آل عمران، آیه ۸۳.
ـ سوره اعراف، آیه ۱۲۸.
ـ ارشاد مفید، ص ۳۶۴ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۸، ح ۸۳.
ـ منتخب الاثر، ص ۴۴۸، ح ۴.
ـ عقد الدرر، ص ۳۵ و منتخب الاثر، ص ۴۴۹، ح ۹.
ـ عقد الدرر، ص ۱۵۶.
ـ بشاره الاسلام، ص ۱۸۳ و منتخب الاثر، ص ۱۶۳، ح ۶۶.
ـ منتخب الاثر، ص ۴۴۹، ح ۱۲.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۲، ینابیع الموده، ج ۳، ص ۱۰۹، باب ۷۸ و ص ۱۶۴، باب ۹۴، منتخب الاثر، ص ۲۲۰، ح ۱ ; کفایه لاثر، ص ۲۷۱.
ـ منتخب الاثر، فصل ۲، باب ۱، ص ۱۶۸، ح ۷۸.
ـ مستدرک حاکم، ج ۴، ص ۵۵۹.
ـ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۲۹۶، باب ۷۸ ; بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۰، ح ۱۲.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰، ح ۶.
ـ ارشاد مفید، ص ۳۶۴.
ـ منتخب الاثر، ص ۳۲، ح ۴۸ ـ کشف الغمّه، ج ۲، ص ۵۰۷.
ـ الزام الناصب، ج ۲، ص ۲۴۶.
ـ بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۱۷۳، ح ۳۸.
ـ احتجاج طبرسى، ج ۲، ص ۶.
ـ کافى، ج ۱، ص ۳۹۸، ح ۲ و بصائر الدرجات، ص ۱۲، ح ۳.
ـ ینابیع المودّه، ج ۳، ص ۱۷۴، باب ۸۹.
ـ کافى، ج ۱، ص ۳۸۸، ح ۸ ; بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۱۶۸.
ـ کافى، ج ۱، ص ۱۹۲.
ـ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۶.
ـ اختصاص مفید، ص ۲۱۷ ـ بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۳۶۷، ح ۱۱.
ـ کافى، ج ۱، ص ۳۸۷، ح ۲.
ـ بشاره الاسلام، ص ۲۴۳.
ـ عقد الدرر، ص ۲۶ و ۱۶۰، آخر باب اول و باب هشتم; بحار الانوار،ج ۵۱، ص ۷۷، ح ۳۵; غیبت نعمانى، ص ۲۴۰ ح ۳۴، باب ۱۳.
ـ جگرنات به لغت سانسکریت نام بتى است که هندوها آن را مظهر خدا مى دانند.
ـ علائم الظهور کرمانى ص ۱۷; لمعات شیرازى، ج ۱، ص ۱۸ ; نور الانوار، نور هفتم ; بشارات عهدین، ص ۲۴۶ به نقل از کتاب زبده المعارف، ذخیره الالباب و تذکره الاولیاء.
ـ بشارات عهدین، ص ۲۷۲ ـ علائم الظهور کرمانى، ص ۱۸.
ـ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۵، ح ۴.
ـ بشارات عهدین، ص ۲۴۵; او خواهد آمد، ص ۶۶; علائم الظهور کرمانى، ص ۱۸.
ـ سوره اسراء، آیه ۳۳، جهت اطلاع بیشتر به کتاب المحجّه ص ۱۲۷ ـ ۱۲۹ مراجعه فرمایید.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۱، ح ۲۴ ; بشاره الاسلام، ص ۹۹ ; و منتخب الاثر، ص ۲۹۲.
ـ ممتاطا: در زبان هندى به معنى «محمّد» است.
ـ علائم الظهور کرمانى، ص ۱۸ ـ او خواهد آمد، ص ۸۰.
ـ بحار الانوار، ج ۶، ص ۳۰۶ از رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) و ج ۵۲، ص ۲۵۴ از امام صادق(علیه السلام) ـ کافى، ج ۸، ص ۳۶، ۴۲ ـ مهدى موعود، ص ۱۰۳۶، ۱۰۴۵ و بسیارى از منابع دیگر از تفسیر و حدیث.
ـ او خواهد آمد، ص ۶۵ به نقل از کتاب ریگ ودا، ماندالاى ۴ و ۱۶ و ۲۴.
ـ سوره سجده آیه ۲۱.
ـ المحجه، ص ۱۷۳.
ـ بشارات عهدین، ص ۲۵۹.
ـ همان، ص ۲۴۲ ـ علائم الظهور کرمانى، ص ۱۷ ـ او خواهد آمد ص ۶۵.
ـ بحار الانوار ،ج ۵۲، ص ۳۱۲.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۱.
ـ سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
ـ عهد عتیق، کتاب مزامیر، مزمور ۳۷، بندهاى ۹ ـ ۳۸.
ـ همان، مزمور ۹۶، بندهاى ۱۰ ـ ۱۳، ص ۱۲۴۷، کتاب مقدّس.
ـ عهد عتیق، کتاب مزامیر، مزمور ۷۲، بندهاى ۱ ـ ۲، به نقل از بشارات عهدین، ص ۲۴۸ و أنیس الاعلام، ج ۵، ص ۹۲، ۹۳.
ـ براى توضیح بیشتر به کتاب انیس الاعلام فى نصره الاسلام، ج ۵، ص ۹۲ الى ۹۶ و ج ۷ ص ۳۸۷ الى ۳۹۸ مراجعه فرمایید.
ـ به کتاب نفیس منتخب الاثر، ص ۲۴۷ ـ ۲۵۰ مراجعه فرمایید.
ـ یسىّ به معناى قوى، پدر حضرت داود و نوه «راعوت» است، و به طورى مشهور بود که داود را پسر «یسىّ» مى نامیدند، در صورتى که خود داود شهرت و شخصیت عظیمى داشته و از پیغمبران بزرگ «بنى اسرائیل» بوده است. (قاموس کتاب مقدس).
و اما «راعوت» زنى است از «مؤاب» که سر زمینى است در شرق دریاى لوط، که با «یوغى» وصلت کرد و از او صاحب فرزندى بنام عوید ـ عویبد ـ شد که جدّ حضرت داود(علیه السلام) باشد. (لغت نامه دهخدا، حرف راء، ص ۸۶).
ـ تورات، کتاب اشعیاى نبى، باب ۱۱، پندهاى ۱ ـ ۱۰، ص ۱۵۴۸، کتاب مقدّس.
ـ به بشارت دوم، عنوان هفتم، مراجعه فرمایید.
ـ بشاره الاسلام، ص ۱۹۷، ۲۴۷، منتخب الأثر، ص ۴۷۴، مستدرک حاکم، ج ۴ ص ۵۱۴ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰، ح ۶.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶، ح ۷۱، منتخب الاثر، ص ۴۸۳ و روضه کافى.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۲، ح ۱۰۶ ; غیبت نعمانى، ص ۲۳۹، ح ۳۰; بشاره الاسلام، ص ۲۴۲.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۲، ح ۱۰۶ ـ غیبت نعمانى، ص ۲۳۹، ح ۳۰ ـ بشاره الاسلام، ص ۲۴۲.
ـ در متن عربى حدیث کلمه «برید» آمده، که شامل پست، تلگراف، تلفن، تلویزیون و امثال آنها مى شود.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶، ح ۷۲ ـ کافى، ج ۸، ص ۲۴۱ ـ منتخب الاثر، ص ۴۸۳.
ـ منتخب الاثر، ص ۴۸۳، ح ۳ ـ حق الیقین شبّر، ص ۲۲۹ ج ۱.
ـ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶، ح ۷۳، الزام الناصب، ج ۲، ص ۳۰۷.
ـ در بعضى از نسخه ها در هر دو مورد روایت که کلمه (کف دست) آمده، کلمه «کتف» نوشته شده است.
ـ غیبت نعمانى، ص ۳۱۹، باب ۲۱، ح ۸ ; بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۵، ح ۱۴۴.
ـ تورات، کتاب اشعیاى نبى، باب دوم، بندهاى ۲ ـ ۴.
ـ مستدرک حاکم، ج ۴، ص ۴۶۷.
ـ کتاب مقدّس، کتاب اشعیاى نبى، ص ۱۰۴۶ باب ۳۲، بندهاى ۱۶ ـ ۱۸
ـ مستدرک حاکم، ج ۴، ص ۴۶۵ ـ عقد الدرر، ص ۲۱۹، باب ۸ ـ البیان کنجى شافعى، باب ۱، ص ۹۳، و بسیارى دیگر از منابع معتبر اهل سنّت. جهت آگاهى بیشتر به کتاب المهدى الموعود المنتظر عند علماء أهل السنّه والإمامیّه، باب ۱، ص ۱۸، ح ۱۵. و کتاب نفیس منتخب الاثر، ص ۲۴۷، فصل ۲، باب ۲۵ مراجعه فرمایید.
ـ الملاحم و الفتن، ص ۱۴۷، باب ۱۴۹ ; منتخب الاثر، فصل ۷، ص ۴۷۸، باب ۷، ح ۲ ; البرهان متقى، باب ۱، ص ۷۸،ح ۱۹.ح ۱۹.
ـ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۰۴ ـ عقد الدرر، باب ۱، ص ۳۸.
ـ مستدرک حاکم، ج ۴، ص ۵۸۸ ـ منتخب الاثر، فصل ۷، ص ۴۷۳، باب ۴، ح ۱.
ـ منتخب الاثر، فصل ۷، ص ۴۷۳، باب ۳، ح ۳ ; الحاوى للفتاوى، ج ۲، ص ۸۲