فایل کامل و عالی بررسی افسردگی مادران و شیوه فرزند پروری والدین

مقدمه 

افسردگی خیلی بیشتر از یک احساس یا حالت درونی است. افسردگی این توانایی را دارد که به یک اختلال ذهنی شدید و ناتوان کننده ای که روی تمام جنبه های زندگی فرد تأثیر می گذارد تبدیل شود. در حال حاضر افسردگی جزء شایع ترین بیماریهای طبی است. ( جوفی لویت، ۱۳۸۱).

افسردگی عبارت است از دوره نا شادی که تحمل آن برای فرد دشوار بوده و این حالت افسردگی توأم با اضطراب و ترس می باشد. در زبان روزمره اصطلاح افسردگی برای اشاره به یک احساس، واکنش به یک موقعیت و سبک رفتار مختص به فرد به کار می رود. افسردگی اغتشاشی در خلق است که با درجات مختلف غمگینی، یأس، تنهایی، ناامیدی، شک در مورد خویشتن و احساس گناه مشخص می شود. فردی که افسرده است تمام جهان را تیره و تار می بیند، اما اگر فرد افسرده زن باشد ممکن است قاعدگی دردناک، تأثیرات خلقی مرتبط با تولد و تربیت فرزند و نظایر آن در پدید آمدن حالت افسردگی نقش داشته باشد. .برای اینکه فردی از لحاظ بالینی افسرده تشخیص داده شود نه تنها باید غمگینی و اختلال شدیدی را تجربه کند بلکه باید در کارکرد شناختی فردی آنها و نیز در رفتارشان تغییراتی صورت گیرد .بنابراین مادران افسرده تاثیر چشمگیری بر روی تربیت و رشد فرزندان خود به جای می گذارند.چنانکه (ماسن و همکاران ،ترجمه یاسایی ف۱۳۷۲؛ هترینگتون و پارک ،ترجمه طهوریان و همکاران ؛۱۳۷۳) بیان می دارند در حقیقت دیر زمانی است که معلوم شده برخی از رفتارهای غیر انطباقی والدین با گرایش های فرزند پروری آنها رابطه دارد .( جکسون، مگاو ولس، کنت بی ومینی یوم، ترجمه ،۱۳۸۴)

با توجه به مطالب فوق روانشناسان رشد از دهه ۱۹۲۰ به بعد علاقمند بودند بدانند که چگونه والدین رشد اجتماعی و شایستگی را در کودکان پرورش می دهند .یکی از نیرومند ترین رویکرد ها در این زمینه مطالعه  ای تحت عنوان شیوه های فرزند پروری می باشد که توسط دارلینگ (۱۹۹۹) صورت گرفته است. شیوه فرزند پروری به عنوان مجموعه یا منظومه ای از رفتارها تعریف شده است که تعاملات والد – کودک را در طول دامنه گسترده ای از موقعیت ها توصیف می کند و فرض بر این است که یک جو تعاملی تاثیر گذار را به وجود می آورد .شیوه فرزند پروری عامل تعیین کننده و اثر گذار است که نقش مهمی را در تربیت و رشد کودکان ایفا می کند .بحث در مورد هر یک از مشکلات فرزندان بدون در نظر گرفتن دیدگاه ها،نگرش ها،رفتار ها و شیوه های فرزند پروری والدین غیر ممکن است .(امیری مجد ،۱۳۸۳)

۱-۲-بیان مسئله 

افسردگی نوعی اختلال روانی است که در آن خلق شخص آشفته می شود. اصطلاح افسردگی اغلب برای بیان اندوه عمیق به کار می رود. این بیماری با ناامیدی، بدبینی و بی انگیز گی نسبت به زندگی ظاهر می شود. این بیماری هم زمینه ارثی دارد و هم عوامل محیطی در ایجاد آن مؤثر هستند. مکانیسم ایجاد آن به طور کامل روشن نشده است؛ اما احتمالاً به افزایش یا کاهش مواد شیمیایی خاصی به نام « موروترانستیرها » در سیستم اعصاب و به طور خاص در مغز مربوط می شود. افسردگی توانایی فرد را در عملکرد، تفکر و احساسات تحت تأثیر قرار می دهد و اغلب همراه با احساس عدم کنترل وقایع و پیامدهای مهم در زندگی شخصی دیده می شود که البته سو گیری خود فرد نیز در آن نقش مهمی را ایفا  می کند (کاپلان سادوک ،۱۹۸۷ترجمه پورافکاری ،۱۳۸۲) 

لذا با توجه به مطالب فوق می توان گفت ماد‌ران افسرد‌ه حالات منفی بیشتری د‌ارند‌و تعاملات مثبت کمتری با فرزند‌شان برقرار می‌کنند‌. همچنین د‌ر هنگام تعامل با فرزند‌شان حساسیت کمتری به خرج می دهند.روانشناسان در پی یافته های خود به این نتیجه رسدیه اند که بین افسرد‌گی ماد‌ران و د‌لبستگی مضطربانه فرزند‌ان از جمله د‌لبستگی بی‌نظم و سرد‌رگم رابطه وجود دارد. همچنین افسرد‌گی ماد‌ر به پرخاشگری و گوشه‌گیری بعد‌ی طفل هم منجر می‌شود‌.طی پژوهشی دیگر روانشناسان دریافتند که بین نشانه‌های افسرد‌گی د‌ر ماد‌ر و رابطه ضعیف ماد‌ر و کود‌ک و مشکلات رفتاری د‌وران خرد‌سالی فرزند‌ان رابطه وجود دارد. برای مثال اطفالی که ماد‌رشان تا سه ماه پس از زایمان افسرد‌ه بود‌ه است، د‌ر یک سالگی تأخیرهایی د‌ر رشد‌روانی و جسمی داشته اند‌.شواهد‌فراوانی وجود‌د‌ارند‌که نشان می‌د‌هند‌این کود‌کان بعد‌ها د‌ر معرض مشکلات د‌لبستگی و مشکلات اجتماعی و هیجانی قرار خواهند گرفت. بنابراین هر گونه اختلالات رفتاری مادر بررشد و تربیت فرزند اثرگذار می باشد.(باقری ،۱۳۸۴)لذا ضروری می رسد که تحقیقی در این رابطه که آیا بین افسردگی مادران و تربیت فرزندان (شیوه های فرزند پروری ) رابطه ای وجود دارد یا نه ؟ صورت گیرد.تابتوانیم برنامه‌های مناسب‌تری را طراحی کنیم تا نحوه تربیت کود‌کان بهبود‌یابد‌و جلوی مشکلات بعد‌ی آنان گرفته شود‌.

۱-۳-ضرورت و اهمیت تحقیق

افسردگی حالتی است که از راه غم و اندوه شدید، احساس گناه، کناره گیری از دیگران، فقدان علاقه بر فعالیت روزمره مشخص می شود. خودکشی، هزینه های پزشکی بالا، آشفتگی های عاطفی در نتیجه انزوای اجتماعی، افت تحصیلی و کاهش توان و حوصله برای کارکردن از عواقب افسردگی شناخته شده است. همچنین نگرانی هایی نیز در مورد ارتباط بالای افسردگی کودکی با اختلالات رفتاری، اختلالات اضطرابی و هزینه های اقتصادی افسردگی برای جامعه به عنوان یک کل وجود دارد. ( مهریار ،۱۳۸۳) 

اختلال افسردگی، طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی در دهه آینده یکی از شایع ترین بیماریهای طبی خواهد بود. افسردگی، گاهی تنها یک احساس گذر است که در واکنش به رخداد بیرونی رخ می دهد. اما بعضی اوقات از حد یک احساس فراتر می رود و تبدیل به بیماری می شود، تشخیص مرز بین احساس و بیماری فوق العاده است. بیماری افسردگی نیز هم چون سایر بیماری ها بر تمام جنبه های زندگی فرد اثر می گذارد، طوری که نشاط و لذت را از زندگی می گیرد و بازدهی فرد را می کاهد.(شاملو،۱۳۸۲)

لذا با توجه به مطالب فوق می توان گفت سلامت والدین مخصوصا مادر در  شیوه ی فرزند پروری و تربیت کودکان یکی از مهم ترین  وظیفه ای  است که بر عهده آنها قرار داده شده است . وظیفه ی آنها  در بین فرزندان  سازندگی  و آفرینندگی  و سازمان  دادن  فرزند  در جهت رسیدن  به انسانی کامل  و متحرک  ومؤثر  بوده  که جهت بقای وجود ،صیانت نفس  و انجام وظایف  والدینی  و اجتماعی آماده شوند.  بدین گونه  که قادر باشند  زندگی خود  و دیگران را دلنشین  سازند.حال اگر والدینی مشکلات روحی روانی داشته باشند اثرات مخربی بر رشد و تربیت فرزندان خود  بر جای می گذارند .مثلا فرزندان ماد‌ران افسرد‌ه ممکن است حالت ماد‌رشان را تقلید‌کنند‌.آنها غمگین‌تر، افسرد‌ه‌تر و عصبانی‌تر هستند‌و کمتر ابراز علاقه می‌کنند‌.علاوه بر این، ترتیب غیراستاند‌ارد‌می‌تواند‌به طور مستقیم بر رشد‌کود‌کان تأثیر بگذارد‌. آنها مـجبورنـد‌برای د‌وره‌های طولانی غم، د‌رماند‌گی، ناامید‌ی، تحریک‌پذیری و آشفتگی ماد‌رشان را تحمل کنند‌و همین قضیه بر رشد و تربیتشان و همچنین شخصیت آنها تأثیر می‌گذارد‌.و از طرفی دیگر ماد‌ران افسرد‌ه انرژی کافی برای مراقبت و تربیت از فرزند‌شان ند‌ارند‌. آنها ممکن است زیاد‌حرکت نکنند‌و تلاشی برای رفع نیازهای کود‌ک از خود‌نشان ند‌هند‌. کمتر به اطفال خود‌توجه و آنها را کمتر تقویت می‌کنند‌. آنها کند‌ند‌و از لحن ماد‌رانه کمتر استفاد‌ه می‌کنند‌. د‌ر چنین حالتی، فرزند به نحو مطلوب آنطور که باید و شایسته است نیازهایش بر طرف نمی شود و اصول تربیتی مناسب برای او اعمال نمی گردد. (آبادی ،۱۳۸۴)بنابراین با شناسایی جنبه های مختلف و اثر گذار بر رابطه مادر و فرزند و تربیت فرزند به بهترین شکل ،می توان برنامه‌های مناسب‌تری را طراحی کنیم تا نحوه تربیت کود‌کان بهبود‌یابد‌و جلوی مشکلات بعد‌ی آنان گرفته شود‌.

۱-۴-اهداف تحقیق:

اهداف اصلی

۱-بررسی افسردگی مادران و شیوه فرزندپروری والدین (تربیت فرزندان) در شهر اصفهان 

اهداف فرعی

۲- بررسی افسردگی مادران و شیوه فرزندپروری استبدادی در شهر اصفهان

۳- بررسی افسردگی مادران و شیوه فرزندپروری آزادگذاری در شهر اصفهان

۴- بررسی افسردگی مادران و  شیوه فرزندپروری اقتدار منطقی در شهر اصفهان

۱-۵-فرضیه های تحقیق:

۱- بین  افسردگی مادران و شیوه فرزندپروری والدین در شهر اصفهان رابطه وجود دارد. 

۲- بین افسردگی مادران و شیوه فرزندپروری استبدادی در شهر اصفهان رابطه وجود دارد. 

۳- بین افسردگی مادران و شیوه فرزندپروری آزادگذاری در شهر اصفهان رابطه وجود دارد. 

۴- بین افسردگی مادران و  شیوه فرزندپروری اقتدار منطقی در شهر اصفهان رابطه  وجود دارد. 

منابع فارسی

۱. آمن، لارنس روث.(۱۹۹۸) . افسردگی چیست؟، ترجمه علی فهامی. (۱۳۸۸). تهران:انتشارات فرهنگی رسا.

۲. امینی،ابراهیم.(۱۳۸۶).آیین تربیت ،تهران : انتشارات اسلامی.

۳. اشتالیز،مایرویونگرز،کیمبرلی.(۱۳۸۳).افسردگی درزنان .ترجمه پروین بهادران ،اصفهان :انتشارات جهاد دانشگاهی 

۴. ایوی.ام. بلاک برن.(۱۹۹۷). مقابله با افسردگی و شیوه های درمان آن. ترجمه: گیتی شمس.(۱۳۸۰). تهران: انتشارات رشد.

۵. امیری مجد،رسول.(۱۳۸۳).تربیت و شیوه ی های آن . تهران: انتشارات نور .

۶. اعتصامی،محمد مهدی و ابراهیمی ،ناصر و الله وردی ،محمود.(۱۳۸۶).دین و زندگی ،تهران:نشر کتب چاپ و درسی ایران.

۷. باقری،اصغر.(۱۳۸۴) . روش های تربیتی . تهران: انتشارات فرهنگستان.

۸. ثنائی باقر .(۱۳۸۸). نقش « خانواده های اصلی» در ازدواج فرزندان. فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن مشاوره ایران، بهار و تابستان ۱۳۸۸، جلد ۱، شماره ۲.

۹. پورافکاری، نصرت الله. (۱۳۸۵). فرهنگ جامع روانشناسی و روانپزشکی. تهران: انتشارات نوبهار.

۱۰. پریور ،علی .(۱۳۹۱).تربیت و تندرستی.تهران :انتشارات آسیا.

۱۱. جوفی، راسل ولویت، آنتونی. (۱۳۸۱). افسردگی. ترجمه آرش مولا،. تهران:انتشارات نیم نگاه. 

۱۲. جکسون، مگاو ولس، کنت بی ومینی یوم، کاترین .(۱۳۸۴). غلبه بر افسردگی. ترجمه مهدی احدی. تهران: کتابدارمانی.

۱۳. جلیلی، احمد. (۱۳۸۶). افسردگی. تهران: انتشارات رشد .

۱۴. رهبر ،محمد تقی و رحیمیان،محمد حسین(۱۳۸۱).اخلاق و تربیت اسلامی، تهران :انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها.

۱۵. دادستان، محمد. ( ۱۳۸۲) . زمینه های افسردگی. تهران . انتشارات ارجمند.

۱۶. سیف سوسن.(۱۳۶۸). تئوری رشد خانواده، تهران: انتشارات دانشگاه الزهرا.

۱۷. سیکل ،الینورو لیندا،(۱۳۸۹)کلید های رویارویی با مشکلات کودکان،مترجم مسعود حاجی زاده ، (۱۳۸۹).تهران کانتشارات صابرین 

۱۸. سادات ،محمد علی(۱۳۸۶).راهنمایی پدران و مادران ،تهران :انتشارات دفتر فرهنگ اسلامی

۱۹. شاملو، سعید. (۱۳۸۲). بهداشت روانی، تهران: انتشارات رشد.

۲۰. شریعتمداری، علی. (۱۳۸۷). روانشناسی تربیتی. تهران:انتشارات امیر کبیر. 

۲۱. شیخاوندی داور. (۱۳۸۹). جامعه شناسی انحرافات و مسائل جامعه. تهران :نشر مرندیز، چاپ چهارم.

۲۲. شرقی،محمدرضا.(۱۳۸۱).با فرزند خود چگونه رفتار کنیم؟تهران:انتشارات جهاد دانشگاهی

۲۳. قائمی امیری،علی.(۱۳۸۵).تربیت.تهران: انتشارات ارسباران.

۲۴. قائمی ،علی(۱۳۸۱).نقش مادر در تربیت.تهران: انتشارات امیری

۲۵. کاپلان، سادوک.(۱۹۹۶). خلاصه روانپزشکی (جلداول) پور افکاری، نصرت الله.(۱۳۸۲) . چاپ اول، تهران، انتشارات ارجمند.

۲۶. گنجی ،مهدی .(۱۳۸۷).راهنمای عملی درمان افسردگی، انجمن پزشکی امریکا، تهران: مؤسسه نشر ویرایش

۲۷. گیلبرت، پاون. (۱۹۵۱). غلبه بر افسردگی، ترجمه  سیاوش جمالفر.  (1387). تهران: انتشارات رشد.

۲۸. واتر ،ث،ا،ه . (۱۹۸۷). افسردگی روانی ، ترجمه علی بهاری .(۱۳۸۲). تهران: انتشارات نشر کتاب .

۲۹. نیک گهر، عبدالحسین .(۱۳۸۹). مبانی جامعه شناسی.تهران : انتشارات رایزن.

۳۰. منادی، مرتضی. (۱۳۸۸). آموزش و پرورش در آستانه قرن ۲۱. تهران :سخنرانی در دومین همایش علم در آستانه.

۳۱. مهریار ،امیر هوشنگ .(۱۳۸۳).افسردگی، برداشت ها و درمان شناختی،تهران: انتشارات رشد.