فایل کامل و عالی بررسی برآورد وراثت پذیری کبوتر

فهرست مطالب
چکیده    5
فصل اول پیشگفتار    7
ضرورت ها و اهداف تحقیق    10
فصل دوم بررسی منابع    11
۲-۲- نژاد ها    12
۵-۲-۲- نژاد جانت رانت     13
۶-۲-۲- نژاد راندون      14
۷-۲-۲-  نژاد نان    14
۳-۲- اهداف پرورش کبوتر    15
۱ -۳-۲– مصرف گوشت جوجه کبوتر    15
۲-۳-۲– تامین کود مزارع    15
۳-۳-۲- نامه رسانی    16
این هدف در گذشته های دور یکی از اهداف اساسی پرورش کبوترها بوده است  و پادشاهان ، شاهزادگان ،‌امیران و فرماندهان نامه های خویش را به کمک کبوترهای نامه بر می فرستادند(۱۳) .    16
۴-۳-۲- مسابقه و سرگرمی    16
۴-۲- پرورش و نگهداری    17
۵-۲-  محاسن پرورش کبوتر    19
۳-۵-۲- مصرف کمتر سوخت فسیلی    20
۴-۵-۲-  تولید مستمر    20
۱-۶-۲- تغذیه کبوتر بالغ    20
۲-۶-۲-  تغذیه جوجه کبوتر    22
۷-۲- شیر کبوتر    24
۸-۲-گوشت کبوتر    25
جدول شماره ۴-۲-   مقایسه  بین کلسترول جوجه کبوتر با دیگر مواد پروتئینی (۲۹)    27
جدول شماره ۹-۲-   تاثیرات سن و جنس بر روی وزن بدن و قطعات لاشه در نژاد تگزان (۴۱)    30
جدول شماره ۱۰-۲- ترکیبات گوشت جوجه کبوتران ایرانی و خارجی    31
۱۰-۲- همبستگی    32
۱-۱۰-۲- تعریف همبستگی فنوتیپی و  ژنتیکی بین دو صفت    33
۱۲-۲- وراثت پذیری     35
۱۳-۲- عوامل موثر بر ضریب وراثت پذیری    36
۱-۱۳-۲- آمیزش مناسب ترین افراد با یکدیگر    37
۱۴-۲- روشهای تخمین وراثت پذیری صفات    38
برآورد توراث پذیری به مفهوم عام    38
در برآورد توراث پذیری به مفهوم خاص دو معیار اصلی  پاسخ به عمل انتخاب و شباهت بین خویشاوندان ، مورد استفاده قرار می گیرد .    39
۱-۱۵-۲- برآورد وراثت پذیری از طریق پاسخ به عمل انتخاب    39
۲-۱۵-۲- برآورد وراثت پذیری با استفاده از روابط خویشاوندی    40
۱-۱-۲-۱۵-۲-برآورد وراثت پذیری از طریق رگرسیون نتاج به والد    41
۲-۲-۱۵-۲- برآورد وراثت پذیری با استفاده از روش تجزیه و تحلیل واریانس    42
۱۶-۲-تعاریف دیگر وراثت پذیری بااستفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیون    44
۱۷-۲- وراثت پذیری صفات مختلف در کبوتر    45
۱-۱۹-۲-انتخاب داخل نژادی    48
ج ) روش شاخص انتخاب    49
۱-۱-۲۰-۲ -آمیزش خویشاوندی    50
۲-۱-۲۰-۲-  آمیزش غیر خویشاوندی    51
۱-۲۳-۲-وزن جوجه کبوتر    52
۲-۲۳-۲- میزان و الگوی رشد    53
فصل سوم مواد و روشها    56
۲-۳- کبوتران مورد استفاده در طرح    56
۳ ـ ۳ –  نحوه اجرای طرح    57
۴-۳- جمع آوری اطلاعات    59
فصل چهارم: نتایج    61
۲-۱-۴- میزان تابعیت وزن نتاج در سن ۳۰روزگی از والد نردر همان سن  و برآورد وراثت پذیری در نژاد    62
۳-۱-۴-میزان تابعیت وزن نتاج در سن ۳۰روزگی از والد ماده در همان سن و برآورد وراثت پذیری در    63
۲-۴- همبستگی فنوتیپی بین خویشاوندان    66
۱-۲-۲-۴-نژاد کبود    69
۲-۲-۲-۴-نژاد تیزپر    70
۳-۲-۲-۴-نژاد  کوهی    70
۱-۳-۲-۴-نژاد کبود    71
۲-۳-۲-۴- نژاد تیزپر    71
۴-۳-۲-۴-نژاد پروازی    72
۲-۴-۲-۴-نژاد تیزپر    73
۳-۴-۲-۴-نژاد کوهی    74
۵-۲-۴-  همبستگی فنوتیپی بین خویشاوندان برای صفت وزن ران و برآورد وراثت پذیری در سن ۳۰    74
۲-۵-۲-۴- نژاد تیزپر    75
۲-۶-۲-۴-نژاد تیزپر    77
۳-۶-۲-۴-نژادکوهی    77
۴-۶-۲-۴-نژاد پروازی    78
۱-۷-۲-۴- نژاد کبود    78
۲-۷-۲-۴- نژاد تیزپر    79
۳-۷-۲-۴- نژاد کوهی    79
جدول شماره ۵-۴-همبستگی فنوتیپی بین خویشاوندان و برآورد وراثت پذیری برای صفت وزن لاشه در سن ۳۰  روزگی در نژاد های مورد مطالعه    82
جدول شماره ۶-۴-همبستگی فنوتیپی بین خویشاوندان و برآورد وراثت پذیری برای صفت وزن سینه در سن ۳۰ روزگی در نژاد های مورد مطالعه    84
جدول شماره ۷-۴-همبستگی فنوتیپی بین خویشاوندان و برآورد وراثت پذیری برای صفت وزن پشت در سن ۳۰ روزگی در نژاد های مورد مطالعه    86
جدول شماره ۸-۴-همبستگی فنوتیپی بین خویشاوندان و برآورد وراثت پذیری برای صفت وزن ران در سن ۳۰ روزگی در نژاد های مورد مطالعه    87
جدول شماره ۱۰-۴-همبستگی فنوتیپی بین خویشاوندان و برآورد وراثت پذیری برای صفت وزن احشاء خوراکی در سن ۳۰ روزگی در نژاد های مورد مطالعه    90
فصل پنجم: نتیجه گیری و بحث    91
۲-۱-۵-  برآوردوراثت پذیری نتاج از والد نر برای صفت وزن ۳۰ روزگی به تفکیک جنس    93
۲-۵-همبستگی های فتوتیپی بین خویشاوندان و برآورد وراثت پذیری صفات مورد مطالعه    94
۲-۲-۵- همبستگی فنوتیپی بین خویشاوندان برای صفت وزن لاشه در سن ۳۰ روزگی و برآورد وراثت پذیری    95
پیشنهادات    97
نمودار شماره ۵- همبستگی بین نتاج با خویشاوندان پدری و مادری برای صفت وزن زنده    101
نمودار شماره ۷- همبستگی بین نتاج با خویشاوندان پدری و مادری  برای صفت وزن لاشه    102
نمودار شماره ۸- همبستگی بین برادران و خواهران تنی برای صفت وزن لاشه    103
نمودار شماره ۹- همبستگی بین نتاج با خویشاوندان پدری و مادری  برای صفت وزن سینه    104
نمودار شماره ۱۰- همبستگی بین برادران و خواهران تنی برای صفت وزن سینه    104
نمودار شماره ۱۱- همبستگی بین نتاج با خویشاوندان پدری و مادری  برای صفت وزن پشت    105
نمودار شماره ۱۲- همبستگی بین برادران و خواهران تنی برای صفت وزن پشت    106
نمودار شماره ۱۳- همبستگی بین نتاج با خویشاوندان پدری و مادری  برای صفت وزن ران    106
نمودار شماره ۱۵- همبستگی بین نتاج با خویشاوندان پدری و مادری  برای صفت وزن بال    107
نمودار شماره ۱۶- همبستگی بین برادران و خواهران تنی برای صفت وزن بال    108
نمودار شماره ۱۷- همبستگی بین نتاج با خویشاوندان پدری و مادری  برای صفت وزن احشاء خوراکی    109
نمودار شماره ۱۸- همبستگی بین برادران و خواهران تنی برای صفت وزن احشاء خوراکی    109
تصویر شماره ۳- نژاد کوهی    111
تصویر شماره ۴ – نژاد پروا    113
فهرست منابع    116

چکیده
این تحقیق به منظور  برآورد وراثت پذیری نتاج از میانگین والدین و همبستگی های فنوتیپی بین نتاج و خویشاوندان پدری و مادری و بین خویشاوندان و برآورد وراثت پذیری از طریق همبستگی های فنوتیپی بین نتاج و خویشاوندان و برادران و خواهران تنی در چهار نژاد کبوتر ایرانی با نامهای:کبود-تیزپر-کوهی وپروازی انجام شد.برای برآورد وراثت پذیری از ضریب تابعیت  نتاج از والدین برای صفت وزن زنده استفاده شد.برای برآورد ضریب همبستگی فنوتیپی بین نتاج و خویشاوندان از روش ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید.ضریب همبستگی فنوتیپی برای صفت وزن زنده و وزن لاشه و نیز قطعات لاشه شامل:وزن سینه، پشت، ران، بال و احشاء خوراکی  محاسبه شد. نتایج نشان داد که برآورد وراثت پذیری از میانگین والدین برای وزن زنده برای نژادهای کبود، کوهی، تیزپرو پروازی  به تفکیک جنس به ترتیب درجنس نر ۳۰۵/۰، ۴۷/۰، ۵۵/۰و ۶۴/۰ در جنس ماده ۴۳/۰، ۴۹/۰، ۶۳/۰و ۶۷/۰ برآورد گردید. بالاترین وراثت پذیری درجنس نرمربوط به نژاد  پروازی و پایین ترین مربوط به نژاد کبود میباشد . در جنس ماده نیز بالاترین وراثت پذیری مربوط به نژاد  پروازی و پایین ترین مربوط به نژاد کبود میباشد.همچنین وراثت پذیری نتاج ( میانگین دو جنس نتاج ) از میانگین والدین  مربوط به صفت وزن زنده در سن ۳۰ روزگی در نژادهای فوق با استفاده از تابعیت نتاج از والدین  به ترتیب:  42/0، ۴۷/۰، ۵۸/۰و۶۲/۰ برآورد گردید که بالاترین وراثت پذیری برای نژاد پروازی و پایین ترین برای نژاد  کبود برآورد  گردید.ضرایب همبستگی نیز نشان داد که بین نتاج و خویشاوندان و بین برادران و خواهران تنی در نژادهای  فوق در تمامی صفات همبستگی پایینی وجود دارد . برآورد وراثت پذیری از طریق روابط خویشاوندی نشان داد که وراثت پذیری وزن زنده در ۳۰ روزگی در سطح بالایی برآورد گردید. در مورد صفت وزن لاشه و قطعات لاشه در سطح تقریبا متوسط برآورد گردید.                       
کلید واژه ها:
جوجه کبوتر+روابط خویشاوندی+وراثت پذیری+ همبستگی+تابعیت

فصل اول پیشگفتار
جمعیت جهان در سال ۲۰۰۰ میلادی در حدود ۶.۴ میلیارد نفر بر آورد شده است . همچنین میانگین  سرعت رشد جمعیت در بین سال های  2000-1990 را ۵/۲ درصد که  در کشورهای در حال توسعه ۲/۲ درصد و در کشورهای توسعه یافته  6/0 درصد برآورد کردند ( ۱۵ ) .
با وجود افزایش سرسام آور جمعیت وظیفه اصلی متخصصین کشاورزی و به ویژه علوم دامی تهیه و تولید مواد غذایی جدید به نحو مطلوب با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و علمی می باشد .
با کمی دقت در مورد تغذیه در کشورهای پیشرفته و مقایسه آن با کشورهای در حال توسعه متوجه می شویم علاوه بر اختلافاتی که در مورد کمیت تغذیه به چشم می خورد کیفیت مواد غذایی نیز اختلافات فاحشی نشان می دهد. زیرا در کشورهای پیشرفته در سال های اخیر با ارتقاء فرهنگ تغذیه از کمیت غذا کاسته و بر کیفیت آن تأکید بیشتری دارند . از طرف دیگر یکی از معیارهای مهم در تشخیص و تعیین پیشرفت یک کشور میزان مصرف  پروتئین سرانه در آن کشور می باشد(  11 ). .طبق آمار موجود رشد خالص و افزایش جمعیت در ایران در حدود ۲ درصد در سال می باشد که نرخ بالایی در جهان محسوب می شود و بدین ترتیب سالیانه در حدود یک میلیون نفر به جمعیت کشور اضافه می شود(۲۰). به منظور برنامه ریزی برای افزایش سریع جمعیت لازم است منابع سریع الوصول غذایی در داخل کشور در نظر گرفته شود (۹ ).
به دلایل فوق برای رفع نیازهای فوری و احتیاجات آینده نمی توان فقط متکی به افزایش تولید گوشت قرمز در حد مطلوب بود ، زیرا طبق آمار موجود کل ظرفیت مراتع ایران قابلیت تغذیه و سیر کردن ۳۵ میلیون واحد دامی را دارد در حالی که در حال حاضر این مراتع مورد استفاده برای بیش از ۸۰ میلیون واحد دامی می باشد .  این گونه بهره برداری نامناسب به مرور سبب تخریب و از بین رفتن بیشتر مراتع کشور شده و مراتع را در معرض  خطر نابودی کامل قرار میدهد که نتیجه چنین فاجعه ای در آینده کاهش تولید گوشت قرمز در داخل کشور و افزایش واردات گوشت و علوفه خواهد بود ( ۹ ).
از طرف دیگر وجود تعداد زیادی واحدهای مرغداری اشباع شده در اکثر مناطق کشور و از طرفی نیاز مبرم مردم به مصرف گوشت سفید ، نیاز کشور را به تولید منابع جدید گوشت سفید بیشتر می کند .
در ایران منابع اصلی تامین کننده پروتئین ،گوشت گوسفند ، گوساله و مرغ می باشد و امروزه  خوشبختانه توجه به منابع جدید در دستور کار تولید کنندگان قرار دارد که از جمله می توان به پرورش کبک و بلدرچین و کبوتر گوشتی  اشاره نمود .
یکی از پرندگانی که می توان از گوشت آن به عنوان یک منبع پروتئین با ارزش استفاده نمود کبوتر است. در کشور ما تصور درستی از گوشت طیور وجود ندارد و برداشت اول از گوشت طیور فقط مرغ است ، در صورتی که می توان با توجه به شرایط اقلیمی در منطقه با سرمایه گذاری و برنامه ریزی اصولی مبادرت به پرورش سایر پرندگان از جمله کبوتر نمود(۱۱) .
کبوتر به دلیل رشد سریع تر ، سهولت پرورش ، کیفیت بالای گوشت و نیز از طرفی به دلیل کوتاه بودن دوره پرورش آن می تواند در برنامه کاری پرورش دهندگان قرار گیرد ( ۱۸ ).

ضرورت ها و اهداف تحقیق
در بسیاری از کشورهای جهان تحقیقات بر روی کبوتر انجام گردیده است. این پژوهشها چه از نقطه   نظر بحث تغذیه و مدیریت پرورش گله و چه از نظر اصلاح نژاد این پرنده تقریباً قابل قبول بوده است . در ایران تحقیقاتی که بر روی کبوتر در سالهای اخیر آغاز شده  بیشتر جنبه تغذیه ای داشته است . پژوهش در زمینه اصلاح نژاد جهت افزایش راندمان تولیدمثل ، افزایش وزن در دوران پروار  انجام نشده است. تحقیق حاضر به این منظور انجام گردیده است.
اهداف این آزمایش به شرح ذیل می باشد :
۱ – تعیین وزن ۳۰ روزگی در چهار گروه نژادی به تفکیک جنس.
۲ – تابعیت وزن جوجه ها در سن ۳۰ روزگی به تفکیک جنس از میانگین والدین جهت انتخاب والدین برای تولید نسل بعدی.
۳ – بررسی قطعات لاشه جوجه ها در ۳۰ روزگی شامل : وزن لاشه ، سینه ، پشت ، ران ها ، بال ها و احشاء خوراکی.
۴ – بررسی قطعات لاشه خویشاوندان پدری و مادری در ۳۰ روزگی شامل وزن لاشه ، سینه ، پشت ، ران ها ، بال ها و احشاء خوراکی.
۵ – میزان همبستگی  فنوتیپی وزن پدر و مادر با برادران و خواهران خودشان و برآورد وراثت پذیری صفات  مورد مطالعه.
۶ – میزان همبستگی فنوتیپی  وزنی و لاشه ای نتاج با خویشاوندان پدری و مادری و برآورد وراثت پذیری صفات  مورد مطالعه.

فصل دوم بررسی منابع
۱-۲- منشاء و اهلی شدن
واژه کبوتر یک واژه اصیل فارسی است که از دو واژه کبو ( آبی ) و تر تشکیل شده است. در لغت نامه دهخدا نام های زیر به این پرنده داده شده است : کفتر ، کبتر ، نامه بر ، عند و فاخته . کبوتر از خانواده پرندگان و زیر خانواده Columbidae و گونه Colamba Livia می باشد (۱۹).
اجداد کبوتران اهلی فعلی ( Rock dove  ) کبوتری شبیه « کبوتر حرم » بوده است . در ایران و مصر  باستان  کبوتر به عنوان  سریعترین وسیله پیام رسانی مورد استفاده قرار می گرفته است(۱۸).
تخمین تاریخ دقیق خو گرفتن کبوتربا انسان و وارد شدن آن به صورت پرنده ای نیمه اهلی در زندگی انسان کار دشواری است . احتمال بسیار قوی وجود دارد که انواع کبوترهای دست آموز و زینتی کنونی نسل بعدی کبوترهای چاهی   یا کبوترهای صخره ای  باشند . زیرا چنانچه  کبوتری دست آموز و یا زینتی را به حال خود گذاریم که بدون اعمال انتخاب و سایر روشهای خالص کردن صفات به طور آزاد آمیزش کنند طبق تجربیات به عمل آمده ظرف چند نسل آمیزش آزاد گردشی به عقب می کنند و مشخصات اجداد خود یعنی کبوتر صخره ای یا کوهی را بروز خواهند داد (۴۰).
استفاده از کبوتر جهت بهره برداری از گوشت سابقه دیرینه دارد  ( 46). در ایالات متحده آمریکا در اواسط قرن ۱۹ میلادی تولید گوشت جوجه کبوتر یک ماهه را به ویژه در ایالات جنوبی آن به صورت صنعتی آغاز نمودند . در قرن ۱۹ میلادی این صنعت در کشورهای اروپایی نیز وجود داشته است ( ۱۱). به گزارش سازمان خوار وبار جهانی در سال ۲۰۰۵ تولید گوشت کبوتر در جهان ۱۹۹۵۸ تن بوده است .در بازارهای آمریکا سالیانه حدود ۲ میلیون جوجه کبوتر به فروش می رسد ( ۱۱).  ولی استفاده از کبوتر جهت بهره برداری از گوشت آن و به عنوان پرنده زینتی یا پرواری  یا جهت مصرف دارویی به  2500 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد( ۴۶) .

۲-۲- نژاد ها
۱-۲-۲- نژاد کارنیه
این نژاد از کبوترهای جنوب بلژیک و شمال فرانسه به وجود آمده است . در اوایل قرن بیستم در آمریکا بر روی آن کار شده است . این کبوتران به وزنی در حدود ۷۵۰-۶۵۰  گرم می رسند . در کبوترهای جوان آماده ذبح وزن آنان حدود ۵۰۰ گرم می باشد.  فرم سینه طویل تر ، بدون دم و پهن تر   ، این نژاد را از شاهی سفید متمایز می کند (۱۶).

۲-۲-۲-  نژاد مونداین
یکی از قدیمی ترین کبوترهای فرانسه به شمار می آید و وزنی در حدود ۹۰۰-۷۵۰ گرم پیدا می کند . کبوتر جوان آماده ذبح آن حدود ۶۰۰  گرم وزن دارد . این نژاد در رنگهای مختلف ظاهر   می شود (۱۶).
۳-۲-۲- نژاد تگزان
این نژاد از آمیختگی نژادهای مونداین و کینگ به وجود می آید . این نژاد یک نژاد گوشتی به حساب می آید که رنگ نرها سفید ، کمی سرخ یا خاکستری و ماده ها سرخ کمرنگ یا خاکستری کمرنگ می باشند(۱۸).
۴-۲-۲- نژاد کینگ
یک نژاد گوشتی آمریکایی است که در قرن نوزدهم میلادی در این کشور  از آمیخته گری بین نژادهای مونداین و مالت  به وجود آمده است . وزن آن ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم می باشد در نوع سفید آن جوجه های نر ، سفید رنگ با پرهای کوتاه و منقار سفید و ماده ها با پرهای بلندتر و پر پشت تر و حلقه خاکستری بر روی منقار هستند(۱۸).
نوع سفید کبوترهای کانادایی کینگ که از ترکیب کبوتر مودنا  با کینگ آمریکایی به وجود آمده اند برای بازارهای استرالیا مناسب می باشند (۱۸).
کبوترهای کینگ کانادایی وقتی با نژادهای دیگر کبوتران ( مانند مودنا ، کینگ آمریکایی و  . . . ) آمیزش می کنند سالیانه ۱۲ تا ۱۴ جوجه سفید پوست ۳۵۰ الی ۵۰۰ گرمی تولید می کند ( ۱۷).

۵-۲-۲- نژاد جانت رانت 
کبوتری است گوشتی که در ایتالیا ، فرانسه ، اسپانیا و آمریکا پرورش داده می‌شود ، انواع آن بنام نژاد های ایتالیایی ، رومی ، اسپانیایی و آمریکایی وجود دارند ، این کبوتر  بیش از دو قرن است که پرورش داده می‌شوند . وزن این نژاد به ۱۰۰۰ گرم می رسد  و در بوجود آمدن نژاد کینگ نقش داشته است (۱۷).
۶-۲-۲- نژاد راندون  
منشأ این نژاد از منطقه خاور میانه است ، منقار آن کوتاه و شاهپرهای دم و بال بسیار بلند هستند . این پرنده دو واریته دارد ، اولی راندون مصری یا راندون قاهره و دومی راندون سوریه است . راندون سوری کوچکتر از واریته مصری بوده و بهتر پرواز می کند . فاصله  دو سر بال در حالت باز شده در نژاد راندون به ۸۰ سانتیمتر می‌رسد(۱۷).

۷-۲-۲-  نژاد نان
نژادی است فرانسوی با هیکلی بزرگ که از آمیخته گری نژاد های رومی و مونداین به وجود آمده است . وزن  این نژاد به بیشتر از ۸۰۰ گرم نیز می‌رسد از خصوصیات ظاهری آن چشمان سفید ، مردمک سیاه و کاکلی است که به رنگهای سرخ ، زرد ، سیاه ، سفید و ابلق دیده می شود (۱۶).
۸-۲-۲- نژاد لینس 
نژادی است گوشتی  که منشأ آن کشور لهستان است . وزن آن ۶۰۰ گرم و طول آن ۴۰ سانتیمتر  است . پرهای سر و دم تیره رنگ است که به سمت زیر شکم روشن تر می شود . بالها به رنگ روشنتر با دوخط انتهایی بر روی بال است(۱۷).
۹-۲-۲-  نژاد داماشن
نژادی است بسیار قدیمی که منشأ  آن از خاور میانه و کشور سوریه ( دمشق ) است که در قرن ۱۷ میلادی شناخته شده است . از خصوصیات ظاهری این پرنده وجود حلقه سیاه دور چشمان و دو خط تیره رنگ بر روی بالهاست وجزو نژاد های متوسط است(۲۱) . سرگرد ، نوک ظریف و هیکلی   هارمونیک از خصوصیات این نژاد است . ماهیچه سینه با توجه به ریخت شناسی  پرنده ، قوی و برجسته  و  خصوصیات لاشه، زیباییی و بازار پسندی خاصی به آن اعطا می کند . توانائی جنسی خوب و عموماً زاد آوری مطلوبی دارد . همانگونه که از نامش پیداست قدرت پرواز بسیار بالایی دارد. عموماً بین پرورش دهندگان کبوتری که زمان بیشتری پرواز کند  ارزش بالاتری دارد . سویه های این نژاد زیاد و معمولاً در مناطق مختلف نامهای محلی گوناگونی دارند . وزن زنده پرنده نر و ماده بالغ ، بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم در نوسان است (۱۶).

۳-۲- اهداف پرورش کبوتر
۱ -۳-۲– مصرف گوشت جوجه کبوتر
گوشت جوجه کبوتر خوشمزه و خوش طعم است و می تواند در کنار سایر گوشتها در تغذیه انسان به کار رود
اصطلاح جوجه کبوتر به کبوتری اطلاق می شود که مدت ۲۸ الی ۳۰ روز از تولدش گذشته باشد . جوجه در این موقع ۳۶۰ الی ۶۸۰ گرم وزن دارد و برای تهیه غذا مناسب می باشد . جوجه های  پروار شده به نحو محسوسی بیش از کبوتران بالغ پروتئین قابل هضم و جذب داشته و در عین حال پروتوپلاسم مایع بیشتری دارند و از لحاظ ویتامین B و فسفر از والدین خود غنی تر  می باشند (۱۳).

۲-۳-۲– تامین کود مزارع
کود کبوتر از کودهای غنی از ازت می باشد که می توان در کود پاشی مزارع سبزی ، میوه و باغ گل از آن استفاده کرد . به طور متوسط هر کبوتر محبوس در قفس سالیانه حدود ۵ کیلوگرم  کود تولید کرده  و اگر آزاد باشد ۵/۲ کیلوگرم کود تولید می کند (۱۳).
یکی از دلایل ساخت کبوترخانه ها مخصوصا در استانهای جنوبی ایران جمع آوری و بهره برداری از کود با ارزش این پرنده است . کود کبوترها حاوی مقدار قابل توجهی ازت می باشد هر کیلو کود کبوتر حاوی ۴۸ گرم ازت خالص می باشد (۱۸) . علاوه بر آن گاز ناشی از کود کبوتر در خاک مانند نماتد کشهای شیمیایی  گونه هایی از این آفت را از بین می برد  (18).

                              جدول شماره ۱-۲- تجزیه شیمایی کود کبوتر ( ۱۸) .

ماده خشک    پروتیئن خام    ازت    الیاف خام    خاکستر خام    چربی خام    انرژی خام    کلسیم    فسفر
۸/۹۵    6/28    58/4    2/13    2/20    1/0    3411    3/3    35/0

۳-۳-۲- نامه رسانی
این هدف در گذشته های دور یکی از اهداف اساسی پرورش کبوترها بوده است  و پادشاهان ، شاهزادگان ،‌امیران و فرماندهان نامه های خویش را به کمک کبوترهای نامه بر می فرستادند(۱۳) .
۴-۳-۲- مسابقه و سرگرمی
حس جهت یابی در کبوتر ، بسیار قوی است و به کمک این حس پرنده می تواند جهت و محل آشیانه خود را از فرسنگها مسافت تعیین نماید و به سوی آن پرواز کند؛ به خصوص کبوترهای قاصد و نامه بر که نسبتا ازاندام قوی تری نیز نسبت به انواع دیگر برخوردارند و اندوخته های بدن شان نیز نسبت به همنوعان خود بیشتر است . کبوتر نامه بر در مدت پیمودن فاصله بین نقطه پرواز تا آشیانه که گاهی تا چند روز طول می کشد از اندوخته های بدن استفاده می کند و تا آنجا که در توان دارد به سوی لانه پرواز می کند(۱۳).

۴-۲- پرورش و نگهداری
پرورش جوجه کبوتر در زمینه اقتصادی از ایالات متحده جایی که پرورش کبوترها ( کینگ  و کاریناکس  ) در آنجا توسعه یافت شروع شد .کبوتر اغلب به لحاظ زیبایی و پرواز پرورش داده می شود و به همین جهت گران ترین کبوتران آنهایی هستند که می توانند بهتر پرواز کنند . حال اگر اصلاح نژاد بر اساس وزن و تولید گوشت بنا شود ، خود به خود یک کبوتر گوشتی تولید شده و جهت پرورش به سمت تولید گوشت و تولید این کبوتران هدایت می شوند (۶).
پرورش کبوتر نه تنها مشکل نیست بلکه در ضمن سادگی ، با صرفه نیز  می باشد . زیرا اولا کبوتر مانند مرغ و بوقلمون به آسانی بیمار نمی شود و ثانیا  تهیه دان کبوتر آسان است  و مانند مرغ دارای فرمولهای پیچیده و مشکل نیست(۱۹).
کبوترها پس از جفت گیری تا ۵ سال تخم گذاری مطلوبی دارند و پس از تولد جوجه  هایشان از آنها نگهداری می کنند و جوجه هایی که تولید می کند ظرف مدت یک ماه پروار خواهند شد و قابل فروش می باشند(۱۸) .
جهت تکثیر و تولید جوجه کبوتر احتیاجی به ماشین جوجه کشی یا دستگاههای پرورش جوجه نیست بلکه خود والدین تمام این کارها را با مقدار دانه ای کمتر از ۴۰ کیلوگرم در سال برای هر جفت می توان انجام داد (۱۸).
به ازای هر ۱۰ جفت پرنده پرورشی نیاز به ۶ متر مربع فضا می باشد و به میزان ۵ فوت مربع برای هر جفت فضا  نیاز می باشد تا پرندگان به راحتی تغذیه کنند . بهترین جعبه های لانه دارای عرض ۶۰ سانتی متر و ارتفاع ۴۰ سانتی متر و عمق ۴۰ سانتی متر می باشند (۲۵ ) .
سیستم تغذیه آب به روش نیپل برای پرورش کبوتران توصیه نمی شود زیرا کبوتران باید منقار خود را داخل آب فرو کنند و بهتر است  آبشخورها در نزدیک منطقه پرواز قرار داشته باشد ( ۲۵).
پس از جفت گیری در روز اول کبوتر ماده یک تخم می گذارد و روز دوم بدون تخم گذاری و روز سوم نیز یک تخم دیگر گذاشته می شود .
بر عکس سایر ماکیان کبوتران زندگی کاملا  منوگامی داشته و در سن ۵ تا ۷ ماهگی  به بلوغ جنسی می رسند . هر چه مقدار وزن آنها سنگین تر باشد به همان نسبت دیرتر بالغ می شوند . بعد از اینکه کبوتر ماده با نری جفت گیری نمود تقریبا ۴۴-۴۰  ساعت پس از زمان جفت گیری اولین تخم گذاشته می شود ( ۳۴).
تخم کبوترها حدود ۲۰ گرم وزن دارد و نسبت زرده به وزن تخم  19 درصد می باشدکه  از سایر گونه های طیور کمتر است (۱۸).پس از ۱۸-۱۷ روز جوجه ها از تخم خارج شده و به ندرت هر دو جوجه با هم متولد می شوند . فاصله زمانی بین تولد دو جوجه اغلب ۲۴-۱۲  ساعت می باشد . در ۵-۴ روز اول تولد غذای جوجه ها را شیرابه چینه دان تشکیل می دهد که این شیرابه بسیار مغذی بوده و توسط سلول های چین خورده چینه دان ترشح می شود و تولید آن نیز توسط هورمون پرولاکتین کنترل می شود . معمولا از روز پنجم به بعد تغذیه جوجه ها مخلوط با غذایی که پدر و مادر استفاده می کنند آغاز می شود. تغذیه جوجه ها به صورت دهان به دهان تا سن ۳۰ روزگی جوجه ادامه پیدا می کند . (۱۸).
معمولا کبوترها در هر فاز فعال تخم گذاری دو عدد تخم می گذارند و در هر سال هشت  فاز فعال تخم گذاری وجود دارد فاصله بین فازهای فعال در پاییز و زمستان ۴۵ روز و در بهار و اوایل تابستان ۳۰ روز می باشد (۱۸).
ارزش پرورش یک جفت جوجه کبوتر بستگی به کبوترهایی دارد که آنها را پرورش می دهند . ثابت شده است کبوترهایی که دارای وزن بالایی در سن دوره پروار بوده اند ، الزاماً جوجه های آنها این شرایط را نداشته است بلکه شرایط دیگری از جمله : شرایط نگهداری ، تغذیه ، آب و هوا و به خصوص شرایط پدر و مادر از نظر رسیدگی به جوجه ها در وزن دوره پروار تاثیر داشته  است (۲۵).
همچنین این شرایط در مورد جوجه هایی که مادران آنها تولید تخم بالایی داشته اند نیز ثابت شده است .
بخاری (۲۰۰۲ ) ثابت کرد کبوترهایی که مادران آنها تولید تخم بالایی داشته اند جوجه هایشان دارای این شرایط تخم گذاری نبوده اند(۲۵).
جوجه ها ۲۸ تا ۳۰ روز پس از تولد قابل فروش می باشند که این بهترین زمان برای ذبح جوجه ها می باشد و بیشتر رستوران ها خواستار جوجه هایی با متوسط وزن بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ گرم  می باشند ( ۲۹و۳۳).
افت پس از کشتار در کبوتر  حدود ۲۰ الی ۲۵ درصد وزن زنده می باشد و در گوشت آماده طبخ افت استخوان کبوتر کمتر از گوشت سایر ماکیان است (۱۸).
دوره نگهداری کبوتران پرورشی  جهت تولید جوجه به طور متوسط ۵ سال بوده و معمولا در سال های دوم و سوم بیشترین تولید را داشته که از سال پنجم در حد چشمگیری کاهش می یابد .  بخاری (۲۰۰۳) تولید ۱۵-۱۲ قطعه جوجه را مناسب و بین ۲۰-۱۶  قطعه را جزء بسیار خوب به شمار می آورند (۲۵).نژادهای مناسب که ویژگی های زیر را داشته باشند جزء نژادی خوب پرورش محسوب می شوند ( ۲۵).
الف ) بارور هستند و سالیانه بین ۱۲ الی ۱۶ جوجه تولید می کنند .
ب ) جوجه های فربه و چاق که رشد خوبی داشته باشند تولید می کنند .
ج ) در برابر بیماری ها مقاومت خوب و طبیعی از خود نشان می دهند….

فهرست منابع

۱ ـ ادریس ، م .و ح ، خسروی نیا . ( ۱۳۷۹ ) . مقدمه ای بر اصلاح نژاد دام . انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان . صفحه ۲۰ و ۱۳۱ .
۲ـ امام جمعه کاشان ، ناصر . ( ۱۳۷۲ ) . راهنمای ژنتیک کمی . تالف رابرت و  التر بیکر.  انتشارات دانشگاه تهران .
۳ـ امام جمعه کاشان ، ناصر . ( ۱۳۸۰ ) . اصلاح نژاد دام( روش پیشبینی ارزش ژنتیکی) . تالیف ن.د. کامرون. انتشارات دانشگاه تهران .
۴ـ امانلو ، حمید . ون . مقدم . ( ۱۳۷۳ ) . ژنتیک و اصلاح دام . انتشارات دانشگاه زنجان. صفحه ۵۴۴ و ۲۵۶ .
۵ ـ پشمی ، مرتضی. و همکاران . ( ۱۳۸۴ ). مفاهم اصلاح نژاد . ترجمه . چاپ اول ـ انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر .
۶-خدایاری،رها.(۱۳۸۳).پرورش کبوتر.مجموعه مقالات پرورش سایر طیور.کد۳۲۲.تهران.ایران.
۷-خسروی،سید مهدی.(۱۳۸۳).طب سنتی سینا.نشر محمد(ص).چاپ هشتم.تهران.ایران.
۸ـ رضایی ، ع. و م. و افشین ، سلطانی .( ۱۳۸۲ ). مقدمه ای بر تحلیل رگرسیون کاربردی . چاپ دوم . انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان .
۹ ـ زوهری ، مراد علی . ( ۱۳۸۱ ) . اصول پرورش طیور . چاپ دوازدهم . انتشارات دانشگاه تهران.
۱۰ ـ سعادت نوری ، منوچهر . ( ۱۳۷۰ ) . اصول نوین تغذیه در سلامتی و بیماری ، چاپ دوم . انتشارات اشرفی .
۱۱- شاکری،فرهنگ.وهمکاران.(۱۳۸۵).بررسی و مقایسه خصوصیات کمی و کیفی تاشه چهار توده کبوتر ایرانی.موسسه تحقبقات علوم دامی کشورو دانشگاه آزاد اسلامی واحدورامین-پیشوا.(پایان نامه کارشناسی ارشد).
۱۲ـ شجاع ، جلیل. و نصرا . . .،  پیرانی . ( ۱۳۸۳ ). ژنتیک و کاربرد آن در علوم دامی . ( ترجمه ) چاپ اول انتشارات دانشگاه تبریز .
۱۳ـ فارسی جانی ، مجتبی . ( ۱۳۷۴ ) . پرورش و نگهداری کبوتر به شکل تجاری. نشر چکاوک . دوره چهارم شماره ۳ . تهران . ایران .
۱۴ ـ فاطمی ، ج . ( ۱۳۷۵ ). مبانی ژنتیک کمی. انتشارات بهینه . صفحه ۱۹۲ ـ ۱۷۲.
۱۵ ـ گلیان ، ابوالقاسم. و عباس ، اسدزاده . ( ۱۳۷۲ ) . مبانی پرورش دام و طیور . چاپ اول . انتشارات جهاد  دانشگاه مشهد .
۱۶ ـ لطفی پور ، م . ص .(۱۳۸۶). پرورش کبوتر برای تولید گوشت .چاپ اول . انتشارات موسسه  تحقیقات علوم دامی کشور .
۱۷ ـ لطفی پور ، م . ص .( ۱۳۸۵ ). تاثیر تغذیه یکسان بر خصوصیات رشد و لاشه چهار توده کبوتر ایرانی. طرح تحقیقاتی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور . صفحه ۱۰ ـ ۷ .
۱۸ ـ لطفی پور ، م.ص. ( ۱۳۷۹ ). تولید گوشت جوجه کبوتر . فصلنامه پژوهش و سازندگی. شماره ۴۸ .صفحه ۱۳۶ .
۱۹-مقدس،احسان.(۱۳۷۹).پرورش و بیماریهای کبوتر.ناشرسپهر-نیکخواه.چاپ اول.تهران.ایران.
۲۰ ـ ملکی ، بهنام . ( ۱۳۷۵ ). نگرش بر صادرات غیر نفتی . بررسی موردی محصولات دامی . موسسه مطالعات پژوهشهای بازرگانی . تهران . ایران . صفحه ۱۰۰ .
۲۱-ناظرعدل.ک. (۱۳۷۲).تاثیرسن وجنس بر روی وزن زنده و وزن قسمتهای مختلف لاشه در نیمچه های گوشتی.مجله دانش کشاورزی.شماره۲و۴.صفحه۸۳-۸۹.
۲۲ ـ ولی زاده ، م . و م ، مقدم . ( ۱۳۷۷ ). آشنایی با ژنتیک کمی.  مرکز نشر دانشگاهی صفحه ۲۱۱ و ۱۵۳ .

۲۳-Aggorey,S.E.,K.M.Cheng.(1995).Genetic correlation between genetic and parentale effects on growth in pigeon squabs.Journal of heredity. volum86.P:70-72.

۲۴-Ballay,A.,I,Meleg.(1986).Pigeon milk content and its changes during the secretion period.Agricultural college,7400,kaposvar.Hungary.                           

۲۵-Bokhari,Azhar.(2003).Squabing pigeon breeders.Handbook.USA.

۲۶- Bottcher , J . (1985) . Reproduction – mast – und schachtleistung von Masttauben verschiedener Rassen under besonder Beruck sich tigung des Rohoproteinge haltes in futter and des Alters der schachttauben Dissertation Doktor der landwirt shaft (Dr.agr.)Bonn.p:211.

۲۷-Chapman,A.B.(1985).General and Quantitative genetic . Elsevier  scientific publishing company.Amesterdam.(41-185).

۲۸- Doolittle , D . P . (1987) . Population  genetic . Springer  verlage.  general  and quantitative genetic.Elsevier science publisher company .p : 135-146

۲۹-Drevjany,Lumir.(2001).Nutritional propertic of squab meat.Poultry science.P:2237-2238.

۳۰- Du, F. X, I. Hoeschele, and K.M.Gage- Lahti. (1999). Estimation of additive and dominance Variance Components in Finite polygenic models and complex pedigrees. Genet. Res. 74:179-187.   
 
۳۱-Gmelin,I.(2004).Rock pigeon.(columb livia).World poultry sciences.Amesterdam.
                         
۳۲-Griminger,P.,J.L.Gamarsh.(1982).Body compositio of pigeon. poultry science.vol 51.p:1464-1465.

۳۳-Hollman,Frank.(1960).Canned squabs. American pigeon journal.USA.

۳۴-Levi,W.M.(1996).The pigeon.Levi   publishing,sumterSC.USA.

۳۵-Meleg,I.,K,Dublecz.,L,Vincze.,P,Horn.(1999).Effect of dietary crud protein level on reproduction traits of commercial pigeon in different production terms.Acta Agraria Kaposvariensis. Vol3.No2,247-253.

۳۶-Meleg,I.,P,Horn.(2000).Effects of diets with different levels of protein and energy contention reproductive traits of utility-type pigeon kept in cages.Archiv fur gefluge 1 kunnde.Volum64.P:211-213.

۳۷-Meleg,I.,P,Horn.(1994).Genotypic and phenotypic correlation Bettween growth and reproduction traits in meat –type pigeon.pannon Agricultural university. Faculty of Animal sciens. 7401 kaposvar . Hungary .

۳۸-Meleg,I.,G,Pakuts.(1977).Inbreeding effects on flying performance of racing pigeons.World poultry science.P:1225-1226.

۳۹-Meleg,I.(1996).Inbreeding effects on Quntitative traits in meat and homing pigeons.pannon university of Agriculture faculty of animal sciens.kaposvar.Hungary.

۴۰-Meleg,I.(2007).Rock pigeon.http//en.wikipeda.org/wiki/Rock-pigeon.

۴۱-Meleg,I.,P,Horn.(1999).The influence of age and sex on slaughtering triats of squabs and old pigeons.Pannon Agricultural University of animal science 7410 .Kaposvar .P .O. Box16.Hungary.(31-f)

۴۲-Mignon-Grastean,S.,L,Lescure.(2000).Genetic parameters of body weight and prolificucy in pigeon .Genetic selection Evolution .volum32. P:429-440.

۴۳-Nowland,W.(2001).Squabs raising. Agfact. Fifth edition.Australia.

۴۴-Poivey,J.,P.R.Rouvier.(1999).Heritabilities and genetic correlation of body weights and feather length in growing Muscovy selected in taiwan.British poultry science.Volum 40.p:605

۴۵- Pong-Wong, R., C.S Huley. and J. A. Woolliams. (1999). Behavior of the additive finite locus model. Genet. Select. Evol. 31:193-211.  

۴۶-Sales,J.,G.P.Janssens.(2003).Nutrition of the domestic pigeon (columba livia domestic).worlds poultry science journal.Volum59.P:221-232,262-265.

۴۷-Shetty,S.,K.B.Shenoy.(1992).Biochemical properties of pigeon milk and its effects growth.Journalof comparative physiology. Volum102. P:632-636.

۴۸-Stty,S.,B.Shenoy.(1990).Mineral composition of pigeon milk. Department of BiosciencesVol46.P:449-451.

۴۹-Toelle,V.D.,G.B.Havenstein.(2000).Genetic and phenotypic inJapanes
Quail.Body weight,carcass,and organ measurements.Department of
Poultry science,Ohaio state University,Wooster 44691.

۵۰-Waldie,G.A,J.M.Oloma.(1991).Effects of two feeding system ,two protein levels ,and different dietary energy sources and levels on performans of squabbling pigeons.Poultry science.Vol70.P:1206-1212.

۵۱-William,H.,J.Kern.(1996).Pigeon.institute of food and Agricultural
 sciences , SSWEC-117.

۵۲-Yang,M.C.,P.Vohra.(1997).Protein and metabolizable energy requirements of hand-feed squabs from hatching to 28 days of age.poultry science.Volum 60.P:2017-2023.
Abstract
This study has been done to estimate the hereditability  of offspring from their parents , phenotypic correlations among offspring and parental breeds , and also to estimate  the heritability by the phenotypic correlations (PC) between squabs and relatives and fullsibs in four breed of Persian pigeons namely : Kabood , Tizpar, Koohi and Parvazi . The squab”s dependency regression coefficient (DRC) toward their parents considering with the live weight has been used to estimate the heritability in order to measure the phenotypic correlation coefficient (PCC) among offspring and parents, Pierson correlation coefficient method was used. phenotypic correlation coefficient (PCC)  for live weight trait , carcass weight  and carcass companent includes : chest weight , back weight , leg weight , wing weight and viscera weight .the result show that the estimate of  heritability for live weight in Kabood , Tizpar, Koohi and Parvazi  breeds for both male and female birds are 0.305 , 0.47 , 0.55 , 0.64 and 0.43 , 0.49 , 0.63 , 0.67 respectively . the highest  heritability in male birds was observed in Parvazi origin  and the lowest values was for Kabood breed .the offspring heritability from their parents regarding  the live weight in 30 days of age in all four breeds  by the offspring dependency  calculations were : 0.42 , 0.47 , 0.58 , 0.62, respectively, which the highest value was for Parvazi breeds and the lowest value observed in the Kabood breeds . Dependency coefficients also show that there is a low trait dependency among squabs and relathve  ( full sibs ) in all four breeds. The hereditability estimation by the phenotypic connections shows that there has been a high live weight heritability in the age of 30 days. For the carcass weight trait and carcass parts there were medium.
Key words: squabs , relationship, heritability, correlation  ,regressions