فایل کامل و عالی بررسی مسایل زیست محیطی معادن سرب و زمین شناسی ساختمانی

فهرست       
تشکر وقدرانی:۵
فصل اول :۷   
زمین شناسی ساختمانی و توضیحات اجمالی از معدن سرب راونج:۸   
چکیده :۹
مشخصات وخصوصیات سرب :۱۰
خصوصیات قابل توجه:۱۰
تاریخچه ۱۱
جداسازی:۱۲
ایزوتوپ ها:۱۲
مقدمه :۱۳
تاریخچه راه اندازی معدن وکارخانه :۱۶
زمین شناسی منطقه:۱۷
ژنز کانسار سرب و نقره راونج:۱۷
ذخایر سرب و روی راونج:۱۸
تجهیزات و ماشین آلات معدن و کارخانه راونج :۱۸
موادمصرفی کارخانه:۱۹
موادشیمیایی:۱۹
آب:۲۰
برق:۲۰
سوخت:۲۰
مواد و قطعات مصرفی:۲۰
عکس:۲۲
میزان استخراج در سالهای گذشته:۲۳
مواد مصرفی آتشباری در معدن:۲۴
موادمصرفی در کارخانه:۲۴
توصیف فرایند:۲۵
فلوشیت کارخانه:۲۶
مشخصات خوراک و محصولات کارخانه :۲۷
تعداد پرسنل:۲۹
مقدمه:۳۱
وضیعت آب و هوایی:۳۲
شرایط زندگی:۳۲
شمه ای در مورد سن زمین:۳۲
اصول چینه شناسی در محیط های رسوبی:۳۷
رخساره هایمحیط خشکی :۳۷
رخساره هایمحیط دریایی:۳۷
تقسیم محیط های دریایی از لحاظ شکل وعمق:۳۸
تقسیم بندی محیط های زیستیدریایی:۳۹
تقسیم بندی محیط های دریایی از نظر نوع رسوبات ۳۹
تعیین سن سنگ ها در چینه شناسی:۴۱
تعیین سن مطلق :۴۴
روش سرب:۴۵
پالوژئوگرافی و ارتباط چینه شناسی :۴۵
روش مطالعات پالئوژئوگرافی:۴۶
شناسایی محیط رسوبی:۴۶
حدود حوضه های رسوبی :۴۷
رخساره ها و ارتباط غیر مستقیم با کوهزایی: ۴۹
رخساره ها و ارتباط غیر مستقیم آنها با آب و هوا: ۴۹
مطالعات پالئوژئوگرافی: ۵۰
فرونشستن کف دریا :۵۱
حرکت قاره ای :۵۱
دلایل چینه شنااسی: ۵۱
دلایل دیرینه شناسی: ۵۲
دلایل پالئومگنتیسم:۵۲
واحدهای چینه شناسی:۵۲
پرکامبرین :۵۸
تقسیمات پرکامبرین :۶۰
تقسیمات و حدود دوران پالئوزوئیک:۶۳
تقسیمات دوران مزوزوئیک:۷۱
دوران سنوزوئیک:۸۲
دوره کواترنری :۸۷
زمین شناسی عمومی منطقه :۸۸
حرکات دوران اول:۹۰
حرکات دوران دوم :۹۰
فعالیت ماگمایی: ۹۳
فاز ماگماتیت دوران اول:۹۳
فاز ماگماتیت دوران دوم:۹۴
فاز ماگماتیت ترسیر :۹۴
فصل دوم :۹۶
محیط زیست منابع معدنی:۹۷
مقدمه :۹۸
منابع معدنی:۹۹
عموامل کنترل کننده دسترسی به مواد معدنی :۱۰۰
عوامل زمین شناسی:۱۰۰
عوامل مهندسی:۱۰۲
عوامل محیطی :۱۰۳
مواد مصرفی و الگوهای اقتصاد جهانی:۱۰۵
دوران نوین مواد معدنی در جهان:۱۰۶
ژئو شیمی زیست محیطی منابع معدنی:۱۰۶
سرب :۱۰۷
منابع آلودگی:۱۰۸
بیمار های ناشی از قرارگیری در معرض سرب:۱۱۳
علائم ناشی از آلودگی به عنصر:۱۱۴
اثرات حاد:۱۱۵
اثرات خونی:۱۱۵
اثرات عصبی:۱۱۵
اثرات کلیوی:۱۱۶
اثرات تولید مثلی:۱۱۶
سرطان زایی:۱۱۶
اثر سرب در آلودگی محیط زیست:۱۱۷
تاثیر سرب برسلامت انسان :۱۱۸
راههای ورود سرب به بدن :۱۲۰
دستگاه گوارش :۱۲۰
دستگاه تنفس :۱۲۰
جذب از طریق پوست:۱۲۲
اثرات زیان آور سرب بر بدن انسان:۱۲۲
دفع سرب از بدن :۱۲۲
معالعجه مسمومیت های سربی :۱۲۳
تاثیر سرب در آلودگی :۱۲۴
تاثیر سرب در آلودگی خاک ها :۱۲۵
تاثیر سرب در آلودگی آب ها :۱۲۷
تاثیر سرب در آلودگی گیاهان :۱۲۸
روی:۱۳۰
منابع آلودگی:۱۳۱
بیماری های ناشی از قرار گیری در معرض روی:۱۳۱
مسمومیت حاد:۱۳۴
مسمومیت مزمن:۱۳۵
مسمومیت ژنتیک:۱۳۵
مسمومیت باروری:۱۳۶
اثر ضد مسمومیت:۱۳۶
داده های مسمومیت شغلی :۱۳۶
درمان:۱۳۶
سرب چیست:۱۳۹
مسمومیت سرب چگونه به وجود می آید:۱۳۹
چه کسانی در معرض مسمومیت با سرب هستندو چه خطراتی آنها را تهدید می کند:۱۴۰
مسمومیت با سربچگونه مشخص می شود:۱۴۱
آیا امکان اندازه گیری سرب خون در کشور وجود دارد:۱۴۱
آلودگی سربی از کجا منشاء می گیرد:۱۴۲
راه های جذب سربدر بدن چیست:۱۴۳
سرب خون در چه کسانی باید آزمایش شود:۱۴۳
آیا مسمومیتسرب درمان پذیر است:۱۴۴
برای حفظ سلامت خانواده از آلودگی سرب باید چه کرد:۱۴۴
سرب عامل خطر ساز در کودکان:۱۴۵
مادران می توانند ابتدا برای جلوگیری از ورود سرب به بدن کودکان اقدامات زیر را انجام دهند:۱۴۶
آلودگی محیط با سرب:۱۴۶
اصول ژئوشیمی محیط زیست:۱۴۷
مخازن ژئوشیمیایی:۱۴۹
لیتوسفر :۱۵۰
هیدروسفر:۱۵۰
اتمسفر:۱۵۲
بیوسفر:۱۵۳
چرخه های ژئوشیمایی :۱۵۵
آلودگی طبیعی:۱۵۶
آلودگی تولید شده به وسیله انسان:۱۵۷
آلودگی اسیدی:۱۵۹
درمان:۱۶۲
نتیجه گیری:۱۶۴
فصل سوم:۱۶۷
اثرات زیست محیطی اکتشاف و استخراج و فرآوری موادمعدنی:۱۶۸
اثرات زیست محیطی اکتشاف موادمعدنی:۱۷۰
اثرات زیست محیطیاستخراج مواد معدنی:۱۷۱
اثرات زیست محیطی فرآوری مواد معدنی:۱۷۷
نقش مهندسی فرآوری در کاهش خطرات زیست محیطی باطله های معدنی:۱۸۱
فاضلاب اسیدی چیست:۱۸۲
روش های کاهش فاضلاب اسیدی :۱۸۴
فرآوری و چگونگی تاثیر آن بر فاضلاب های اسیدی:۱۸۷
تولید سرب و نگرانی هایزیست محیطی آن:۱۹۴
آلودگی آلودگی محیط سرب:۱۹۸
هشدارها:۱۹۹
فصل چهارم:۲۰۰
شیمی و آنالیز سرب:۲۰۱
مشخصات شیمیایی:۲۰۲
مقدمه :۲۰۶
زمینه های تجربی و کیفی :۲۰۶
رده بندی روش های تجزیه ای :۲۰۷
روش های جداسازی :۲۱۰
دستگاهوری در تجزیه:۲۱۱
نگاه اجمالی:۲۱۲
تبلور:۲۱۲
تقطیر :۲۱۳
رسوب دادن :۲۱۳
استخراج:۲۱۴
کروماتوگرافی:۲۱۴
انواع کروماتوگرافی:۲۱۷
انتخاب بهترین روش کروماتوگرافی:۲۲۰
کروماتوگرافیتبادلیونی:۲۲۲
رزین های متداول تبادلیونی:۲۲۳
خواص رزین ها :۲۲۴
تبادل گرهاییونی معدنی:۲۲۶
انواع تقطیر :۲۲۸
تعادل بخار با محلول آزوئوتروپ:۲۲۹
آنالیز استریولوژیک کلومرول های کلیه بدنبال:۲۳۸
مقدمه:۲۳۸
مواد و روش کار:۲۴۰
چرخه های بیوژیوشیمیاییو تعادل آب:۲۴۶
روشهای تجزیه آب سرب:۲۴۶
نقش نمزارها در حذف فلزات از آب :۲۴۸
فواید دیگر نمزارها :۲۵۳
ارزش های تجاری:۲۵۶
منابع:۲۵۷

فصل اول
زمین شناسی ساختمانی وتوضیحات اجمالی از معدن سرب راونج
بنام خدا
چـکـیده
امروزه کلیه مسائل مربوط به مهندسی پیوند عمیق و تنگاتنگی را با موضوع حفاظت محیط زیست پیدا کرده اند و این بحث علی الخصوص در زمینه علم معدنکاری نقش چشمگیر و پررنگتری دارد.هر مهندس و یا هر کارگر فنی که در معدن کار می کند باید نه تنها به توصیه های و متدهای پیشرفته در جهت ازدیاد تولید و راندمان کار توجه داشته باشد بلکه همواره در کلیه شرایط و مسیرهای منتهی به استخراج هر نوع ماده معدنی باید توجه کافی به محیط زیست را سر لوحه خود قرار دهد.
مساله حفاظت محیط زیست در عملیات معدن کاری چند سالی است که نظر متخصصان این رشته را در کشورهایدر حال توسعه به خود جلب کرده است.در حالی که در کشورهای در توسعه یافته وصنعتی این موضوع یکی از مسائل روز آنها استو برنامه ریزان سازمان های اجرایی در این زمینه مطالعات و تحقیقات وسیعی انجام داده اند و این امر ناشی از اهمیت موضوع مورد تحقیق می باشد.پروژه حاضر ابتدا نگاهی کوتاه به بحران منابع معدنی در جهان و در واقع میزان موجودیت و امکان دسترسی در سال های آتی به این منابع را با توجه به کنترل کننده های مختلف بررسی می کند.و اما در فصل بعد مساله از زاویه دیگر و دقیق تری بررسی خواهند شدو در واقع نگاهی دارد به ژئوشیمی نیاز و منابع معدنی چرا که بسیاری از مسائل زیست محیطی به فهم اصول پایه ژئوشیمی نیاز دارد که برحرکت آلدوه کننده ها حاکم است.و در بخش دیگر نگاهی کلی ،اما تازه تری به اثرات زیست محیطی سه بخش عمده عملیات معدنکاری یعنی اکتشاف ،استخراج وفراوری مواد معدنی دارد.
اما در بخش زمین شناسی ساختمانی معدن سرب روانج ابتدا نگاهی دارد به مشخصات عمومی معدن و سپس نگاهی دارد به بخش ها وتقسیمات و سازند هاو نوع زمین شناسی معدن سرب راونج ،و در مرحله بعد  تاریخچه زمین شناسی وچینه شناسی در دوران های مختلف را مورد بررسی قرار می دهیم.

مشخصات و خصوصیات سرب
سرب عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان (پی بی)  و عدد اتمی ۸۲ وجود دارد.سرب عنصری سنگین ،سمی وچکش خوار است.که دارای رنگ خاکستری کدر می باشد.هنگامی که تازه تراشیده شده سفید مایل به آبی است اما در معرض هوا به رنگ خاکستری تیره تبدیل می شود.از سرب در سازه های ساختمانی،خازن های اسید سرب،ساچمه گلوله استفاده شده و نیز بخشی از آلیاژهای لحیم،پیوتر و آلیاژهای گدازپذیر می باشد.سرب سنگین ترین عنصر پایدار است.
خصوصیات قابل توجه سرب:
سرب فلزی است براق ،انعطاف پذیر،بسیار نرم،شدیدا چکش خوار و به رنگ سفید مایل به آبی که از خاصیت هدایت الکتریکی پایینی برخوردار می باشد.این فلز حقیقی به شدت در برابر پوسیدگی مقاومت می کند وبه همین دلیل از آن برای نگهداری مایعات فرسایشگر (مثل اسیدسولفوریک) استفاده می شود.با افزودن مقادیر خیلی کم آنتیموان یا فلزات دیگر به سرب می توان آن را سخت نمود.
کاربردها:
کاربردهای اولیه سرب عبارت از سازه های ساختمانی،رنگدانه های مورد اساتفاده در لعاب سرامیک و لوله های انتقال آب کاخ ها و کلیساهای بزرگ اروپا  در وسایل تزئینی،سقفها لوله ها و پنجره ها دارای مقادیر قابل توجهی سرب هستند.این فلز (در حالت عنصری) پس از آهن،آلومینیوم،مس و روی بیشترین کاربرد را دارد.موارداستفاده معمولی سرب عبارت است از:
در باطری های اسید سرب،در اجزای الکترونیکی،روکش کابل،لوله های سربی(اگر چه استفاده از اتصالات سربی در لوله های آب آشامیدنی در دهه ۹۰ در آمریکا قانونی بو،امروزه کاربرد آنچنانی ندارد.) ،مهمات،درشیشه ها سرامیک شیشه های سربدار،در رنگ ها(از سال ۱۹۷۸ در آمریکا و به تدریج از دهه ۶۰ تا دهه ۸۰ در انگلستان ممنوع شداگر چه رنگ سطوح قدیمی می توانست تا ۵۰ درصد وزن از سرب باشد) آلیاژها،ییوتر،اتصالات و مواد پر کننده دندان.همچنین در بام ها به عنوان درزگیر برای محافظت در برابر باران مورد استفاده قرار می گیرد.در گازوئیل (بنزین) به عنوان تترا اتیل و تترا متیل سرب برای کاهش صدای موتور کاربرد دارد.فروش بنزین سربدار در آمریکا از سال ۱۹۸۶ و در اتحادیه اروپا از سال ۱۹۹۹ ممنوع شد.
سرب یک ابر رسانا با دمای بحرانی ۹۵.۲۶۵ و۲۰.۷ درجه سانتیگرادمی باشد.

تاریخچه :
به علت فراوانی سرب (هنوز هم ان گونه است،تهیه آسان،کار کردن آسان با آن،اعطاف پذیری و چکش خواری بالا و پالایش راحت،حداقل از ۷۰۰۰ سال پیش مورد استفاده بشر می باشد.در کتاب خروج به این عنصر اشاره شده است.کیماگران می پنداشتند سرب قدیمی ترین فلز بوده و به سیاره زحل مربوط می شود.لوله های سربی که نشانه های امپراتوری روم را حمل می کردند هنوز هم به کار می رود.
در اواسط دهه ۸۰ تغییر مهمی در الگوهای پایان استفاده از سرب به وجود آمده بود.بیشتر این تغییر ناشی از پیروی مصرف کنندگان سرب آمریکا از قوانین زیست محیطی بود که به طرز قابل ملاحظه ای استفاده از سرب را در محصولات به جز باطری از جمله گازوئیل،رنگ،اتصالات و سیستم های آبی کاهش داده یا حتی حذف کرد.
جداسازی:
سرب محلی در طبیعت یافت می شوداما کمیاب است.امروزه معمولا سرب در کانی های همراه با روی،نقره و بیشتر مس یافت می شود وبه همراه این مواد جدا می گردد.ماده معدنی اصلی سرب گالن است که حاوی ۸۶.۶ درصد سرب می باشد.سایر کانی های مختلف و معمول آن سروسیت و انگلسیت می باشد.اما بیش از نیمی از سربی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد بازیافتی می باشد.
سنگ معدن به وسیله مته یا انفجار جدا شده سپس آن را خرد کرده و روی زمین قرار می دهند. از آن سنگ معدن تحت تاثیر فرایندی قرار می گیرد که در قرن نوزدهم در استرالیا به وجود آمد.یک فرایند شناورسازی،سرب و دیگر مواد معدنی را از پس مانده های سنگ جدا می کند تا با عبور سنگ معدن،آب و مواد شیمیایی خاص از تعدادی مخزن که درون آنها دوغاب همیشه مخلوط می شود،عصاره ای به وجود آید.درون این مخزن ها هوا جریان یافته و سولفید سرب به حباب ها می چسبد و به صورتکف بالا آمده که می توان آن را جدا نمود.این کف (که تقریبا دارای ۵۰ درصد سرب است) خشک شده سپس قبل از پالایش به منظور تولید سرب ۹۷ درصد سینتر می شوند.بعد از آن سرب را طی مراحل مختلف سرد کرده تا ناخالصی های سبک تر بالا آمده و آنها را جدا می کنند.سرب مذاب با گداختن بیشتر به وسیله عبور دادن هوا از روی آن تشکیل لایه ای از تفاله فلز که حاوی تمامی ناخالصی های باقی مانده می باشد تصفیه شده و سرب خالص ۹۹.۹ درصدبه دست می آید.
ایزوتوپ ها :
سرب به طور طبیعی دارای چهار ایزوتوپ پایدار است۲۰۴ و۲۰۶ و۲۰۷ و۲۰۸ .سرب ۲۰۶ و۲۰۷ و۲۰۸ همگی پرتوزا بوده و محصولات پایانی زنجیره فروپاشی پیچیده هستند که به ترتیب در ۲۳۵ و۲۳۸ و ۲۳۲ رخ می دهند.          

     مقدمه:
محدوده مورد مطالعه معدن سرب راونج در استان مرکزی منطقه راونج بین قم و دلیجان (۳۰ کیلومتری شهرستان دلیجان) بوده که در این معدن  زمین شناسی ساختمانی آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
از نظر موقیعت جغرافیایی این کارخانه در طول جغرافیایی ۵۰ درجه و۴۴ دقیقه و۷ ثانیه ،در عرض جغرافیایی ۳۴ درجه و ۱۰ دقیقه و ۱۸ ثانیه و در منطقه ای به ارتفاع ۲۱۱۵ متر از سطح دریا قرار دارد،دسترسی به کارخانه از کیلومتر ۳۰ جاده آسفالته دلیجان- قم از طریق جاده فرعی به طول ۱۸ کیلومتر امکان پذیر است.
   از روستاهای اطراف کارخانه‌ می‌توان به روستای راونج (شکل ۴-۱) در ۵ کیلومتری کارخانه اشاره کرد.کارخانه سرب راونج در منطقه کوهستانی قرار دارد که از نظر آب و هوایی دارای تابستان‌های معتدل و زمستان‌های سرد می‌باشد. تغییرات درجه حرارت سالانه متوسط بوده و از ۲۰- درجه در فصل زمستان تا ۳۰+ درجه سانتیگراد در فصل تابستان متغیر است]۱[.
   به دلیل مساعد بودن آب و هوا در این مناطق روستاهای اطراف کارخانه از سکنه قابل توجهی برخوردار می‌باشند. قبل از راه‌اندازی معدن و کارخانه، مردم این نواحی اغلب از طریق دامداری و کشاورزی امرار معاش می‌کرده‌اند. در این منطقه رودخانه هایی جریان دارد که آب مصرفی در این روستاها و نیزکارخانه از این رودخانه تأمین می شود. همچنین سد ۱۵ خرداد در ۲۰ کیلومتری کارخانه واقع شده است]۱[.
 نام ماده معدنی: سنگ معدن سرب         [فلزی]    
 محصول: کنسانتره سرب و روی
 
   کارخانه سرب راونج در ۳۰ کیلومتری شمال‌شرقی شهرستان دلیجان و در استان مرکزی قرار دارد. از نظر جغرافیایی، این کارخانه در طول جغرافیایی۵۰ درجه و ۴۴ دقیقه و ۷ ثانیه و در عرض جغرافیایی ۳۴ درجه و ۱۰ دقیقه و ۱۸ ثانیه قرار دارد. با توجه به سولفیدی بودن کانسنگ معدن راونج، خط فرآوری این کارخانه شامل سنگ شکن فکی، سرند ارتعاشی، آسیای گلوله‌ایی، هیدروسیکلون، سلولهای فلوتاسیون و در نهایت تیکنر می باشد. در حال حاضر با توجه به توقف عملیات استخراج ازمعادن منطقه، خوراک کارخانه از معدن انگوران تأمین می‌شود که در نتیجه محصول کارخانه کنسانتره سرب و روی می باشد. این واحد هم اکنون به عنوان زیر مجموعه شرکت سوژمیران در سه شیفت کاری ۸ ساعته مشغول فعالیت می باشد. در نهایت محصول این کارخانه شامل کنسانتره سرب با عیار ۶۰-۵۰ درصد و کنسانتره روی با عیار ۲۴ درصد می‌باشد
استان:  مرکزی
راهنمای نقشه ۲۵۰۰۰۰/۱: قم    راهنمای نقشه ۱۰۰۰۰۰/۱: کهک
[UTM:0 , 0]  [7,44,50 – 18,10,34]
فواصل از مکانهای مشخص
  مرکز استان :

   مدار فرآوری
     4-1-2- تاریخچه راه‌اندازی معدن وکارخانه
   کانسار سرب راونج از ذخایر قابل توجه سرب در ایران می‌باشد که علیرغم حجم کم ذخیره به علت عیار بالای سرب و نیز وجود نقره از اهمیت خاصی برخوردار است. ذخیره مزبور از ادوار گذشته در منطقه شناخته شده و آثار حفاری‌های قدیم در امتداد رگه‌های پرعیارآن قابل مشاهده است. .
   عملیات اکتشافی، طراحی، نصب و راه اندازی کارخانه تغلیظ کانسار راونج در سالهای قبل از انقلاب توسط شرکت‌ بلژیکی انجام شد. شرکت سوژمیران بعنوان زیر مجموعه شرکت بلژیکی در این معدن فعال بود. بعد از انقلاب، بنیاد شهید اداره معدن و کارخانه را بر عهده گرفت که پس از مدتی این بنیاد تصمیم به واگذاری شرکت به بخش خصوصی نمود که در نهایت شرکت سوژمیران تصمیم به خریداری مجدد معدن و کارخانه نمود. علیرغم گذشت نزدیک به ۴۰-۳۰ سال از راه‌اندازی معدن و کارخانه راونج در حال حاضر کارخانه با ظرفیت ۲۷۰ تن کنسانتره سرب و روی در روز فعالیت می نماید. در شکل

  (4-2) نمایی از دفتر معدن نشان داده شده است]۱
  4-1-3- زمین شناسی منطقه
  منطقه از سنگهای دوران سوم، همراه با نفوذیهای آذرین تشکیل یافته است و در برخی از نقاط منطقه معدنی تاقدیسهای کرتاسه که تحت تأثیر گسلها قرار گرفته اند به شدت خرد شده اند. کانی سازی سرب راونج در آهک توده ای و تشکیلات شیل دار قرار دارد.  
   4-1-4- ژنز کانسار سرب و نقره راونج
   کارشناسانی که در موردکانسار سرب و نقره راونج، اظهار نظر کرده اند، منشأ هیدروترمال را برای آن در نظر گرفته اند. گروه بلژیکی نیز ضمن بیان عدسی گالن دار در دولومیت های با منشأ متاسوماتیک تشکیل شده، ژنز معدن را اپی ژنتیک رسوبی تخمین زده اند.  
   4-1-5- ذخایر سرب و روی راونج
   در جدول (۴-۱) جمع بندی ذخایر اکتشافات جدید در معدن سرب راونج ارائه شده است. با توجه به این اطلاعات، ذخایر جدیدی که در طی ۳ سال مطالعه، گروه اکتشافی معدن بدست آورده اند، مجموعا بالغ بر ۳۴۱۲۰۰ تن با عیار ۹۴/۵ درصد سرب می باشد. ذخایری که قبلا توسط گروه کارشناسان بلژیکی، اکتشاف و گزارش گردیده بود شامل ۱۷۰۰۰۰ تن با عیار ۸۲/۴ درصد سرب بود. در جدول (۴-۲) جمع بندی باقیمانده ذخایر، توسط کارشناسان بلژیکی برآورد شده است]۱
[.
   در نهایت می توان گفت که معدن سرب راونج از سال ۱۳۷۵ دارای ۵۰۰۰۰۰ تن ذخیره با عیار ۵/۵ درصد سرب است که در حال حاضر عیار سرب معدن به ۵/۳ درصد کاهش یافته است  
   4-1-6- تجهیزات و ماشین آلات معدن و کارخانه راونج
   در جدول (۴-۳) ماشین آلات موجود در معدن و نیز خودروهای موجود در سال ۱۳۷۵ارائه شده
 است. متأسفانه بسیاری از این تجهیزات به فروش رفته و در حال حاضر موجود نمی باشند. در شکل (۴-۳)
   دریل واگن مورد استفاده در معدن سرب راونج مشاهده می شود. همچنین در شکل (۴-۴) نمایی دور از معدن راونج ارائه شده است
    4-7- مواد مصرفی کارخانه
   مواد عمده مصرفی در این کارخانه عبارتند از:
   الف- مواد شیمیایی مصرفی در واحد فلوتاسیون
   ب- آب
   ج- برق
   د- سوخت
   ه- مواد و قطعات مصرفی در واحد سنگ‌شکنی وآسیا

     4-7-1- مواد شیمیایی
   مواد شیمیایی مصرفی در این واحد شامل امیل گزانتات پتاسیم و اتیل گزانتات پتاسیم به عنوان کلکتور و روغن کاج و آیروفین به عنوان کف ساز است که در واحد فلوتاسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد. امیل گزانتات و کف‌ساز‌ها در مخازن آماده سازی، توسط آب رقیق شده و با غلظت مشخص مصرف می‌شوند. به طور متوسط میزان مصرف امیل گزانتات ۳۰۰ سی سی در دقیقه می باشد.
   میزان مصرف امیل گزانتات و کف ساز در ماه های مختلف سال ۱۳۶۹ به صورت جدول (۴-۴۶) می‌باشد. در شکل (۴-۴۳) و (۴-۴۴) به ترتیب نمایی از امیل گزانتات جهت مصرف در سلول های فلوتاسیون و مخازن کلکتور و کف ساز مورد استفاده در خط فلوتاسیون مشاهده می گردد]۱[.
  
   4-7-2- آب
   آب مصرفی این کارخانه توسط یک حلقه چاه حفر شده تأمین می شود. آب مورد استفاده در کارخانه بوسیله دو عدد مخزن آب با ارتفاع ۴ متر و قطر ۱۰ متر تأمین می شود. در شکل (۴-۴۵) نمایی از این دو مخزن در قسمت بالای کارخانه آورده شده است. مقداری از آب مصرفی کارخانه از آب بازیابی شده در تیکنر کنسانتره تأمین می‌شود.
  
   4-7-3- برق
   برق مصرفی کارخانه و ساختمان‌های اداری و مسکونی و آزمایشگاه از برق اصلی تأمین می‌شود. در جدول (۴- ۱۹) مقدار برق مصرفی در بخشهای مختلف معدن و کارخانه ارائه شده است]۱[.
   4-7-4- سوخت
   سوخت‌ عمده مصرفی در این واحد گازوئیل است. به همین جهت ۸ مخزن گازوئیل ۲۰۰۰۰ لیتری در کنار کارخانه وجود دارد که ۳ تانک از این مجموعه فعال می باشد (شکل (۴-۴۶)).
   از دیگر سوخت‌های مصرفی در این واحد می‌توان به نفت و بنزین اشاره کرد.   
   4-7-5- مواد و قطعات مصرفی
   مواد و قطعات مصرفی در این واحد عبارتند از]۱[:
   الف- فک‌های سنگ‌شکن فکی، گلوله ها، آستر آسیاها و توری سرندها
   ب- پارچه فیلتر
   ج- لاستیک نوار نقاله و سرندها
 نمایی از روستای راونج در نزدیکی معدن و کارخانه سرب راونج]۱[
   نمایی از دفتر معدن و کارخانه راونج]۱[
   نمایی از دریل واگن مورد استفاده در معدن]۱[
   نمایی دور از معدن سرب راونج]۱[    
 -9- عملکردکارخانه و معدن
   4-9-1- عملکردکاری
   همانگونه که قبلاً اشاره شد، معدن سرب راونج از سال ۱۳۴۷ با حفر
 چاههای اکتشافی شروع به فعالیت کرده و بعد از چند سال، کارخانه تغلیظ در جوار معدن با ظرفیت خوراک ۲۷۰ تن در روز به بهره‌برداری رسیده است. این کارخانه براساس عیار ورودی بالاتراز۳ درصد سرب طراحی گردیده که در صورت تأمین خوراک طی ۳۵۰ روزکاری در سال، باید روزانه ۲۰-۲/۱۶ تن کنسانتره سرب تولید نماید. لازم به ذکر است که اوج فعالیت معدن و کارخانه راونج مابین سالهای ۷۶-۱۳۷۰ بوده است]۱
[.
   براساس طراحی انجام شده، زمان کاری برنامه‌ریزی شده برای معدن و کارخانه سرب اونج به صورت جدول (۴-۲۱) می‌باشد. البته در حال حاضر به دلیل کارکرد بیش از حد دستگاه‌ها و فرسوده شدن آنها، زمان کاری مفید کارخانه با افت قابل توجهی مواجه شده است]۱[.
     4-9-2- میزان استخراج و حمل مواد طی سالهای گذشته
   میزان استخراج مواد از معدن، حمل به کارخانه، متراژ حفاری طی
 سالهای ۷۳-۱۳۷۱ در معدن و کارخانه سرب راونج در جدول (۴
–    22) ارائه شده است. –     
   4-9-3- مصرف مواد آتشباری در معدن
   مواد موجود جهت استفاده درآتشباری شامل دینامیت، آنفو،کورتکس
، فتیله، چاشنی الکتریکی و چاشنی معمولی است که در جدول (۴-۲۳) به
 همراه دفعات آتشباری در بین سالهای ۷۳-۱۳۷۱ ارائه شده است]۱[. 
   4-9-4- مواد مصرفی کارخانه
   مواد مصرفی کارخانه شامل گلوله، امیل گزانتات پتاسیم، اتیل گزانتات پتاسیم، سیلیکات سدیم، آهک، دافرات، سولفور سدیم و کربنات سدیم می باشدکه میزان مصرف آنها مابین سالهای ۷۳-۱۳۷۱ در جدول (۴-۲۴) ارائه شده است]۱[.
توصیف فرآیند
   کانسنگ سرب استخراجی از معدن و یا کانسنگ سرب و روی ورودی از معدن انگوران، پس از همگن‌سازی توسط لودر بر روی گریزلی ریخته می شود. آنگاه مواد توسط فیدر شاتونی وارد بونکر ذخیره ۸۰ تنی شده که مواد خروجی از بونکر وارد سنگ شکن فکی می شود. خروجی سنگ شکن فکی با d80 کوچکتر از ۱ سانتیمتر، وارد سرند دو طبقه می شود که طبقه فوقانی سرند به عنوان ضربه گیر عمل می‌کند. به این ترتیب مواد درشت تر از یک سانتیمتر بالای سرند به داخل سنگ شکن برگشت داده می شود. مواد زیر سرند با دانه بندی زیر ۱ سانتیمتر، وارد دو عدد بونکر ذخیره مواد ۷۵ تنی می شود. تقسیم مواد به دو بونکر به صورت کنترلی بوده که دائماً یک مخزن در حال پرشدن و مخزن دیگر در حال تخلیه است.

برای مشاهده محصول مشابه پیشنهاد می‌کنیم فایل کامل و عالی مقاله زمین شناسی را ببینید.

مواد از داخل این بونکرها بوسیله نوارنقاله وارد آسیای گلوله ای می شود.
آسیای گلوله ای به قطر ۲ متر و طول ۳ متر مواد را تا d70 کوچکتر از ۲۰۰ مش خرد می نماید. سپس مواد وارد۲ عدد هیدروسیکلون شده و ته ریز آن به داخل آسیا برگشت داده می شود. سرریز هیدروسیکلون وارد تانکهای آماده ساز می شود که در آنجا سولفورسدیم و امیل گزانتات سدیم و یا پتاسیم به عنوان کلکتور، روغن کاج و دافرات به عنوان کف ساز و نیز سیلیکات سدیم به عنوان متفرق کننده سرب اضافه می گردد.
   مواد خروجی از سر ریز هیدروسیکلون جهت آماده‌سازی خوراک فلوتاسیون وارد مخزن آماده‌سازی می‌گردد. در این مخزن، پالپ با کلکتور امیل گزانتات در حدود ۳۰۰ سی سی در دقیقه و کف‌سازهای روغن کاج و یا آیروفین و نیز فعال کننده سولفور سدیم، وارد واکنش می‌شود. امیل گزانتات موجب هیدروفوب شدن سطح گالن شده و در نهایت منجر به فلوته شدن آن در pH حدود ۹-۸ می‌گردد. جهت تنظیم pH از ماده خاصی استفاده نمی‌شود. pH مذکور با توجه به ویژگی‌های کانسنگ و مواد مصرفی تنظیم می‌گردد. کلکتور و کف‌ساز مصرفی، در مخزن جداگانه ای تهیه شده و با دبی مورد نظر وارد تانک آماده‌ساز می‌شود. همزمان کلکتور و کف‌ساز مورد نیاز در ورودی سلول‌های رافر و رمق‌گیر اضافه می‌شود. پالپ، بعد از آماده سازی وارد ۲ عدد سلول رافر سرب می شود. سرریز دو سلول وارد محل انباشت کنسانتره سرب شده و ته ریز آنها وارد ۶ عدد سلول رافر دوم می گردد. در ابتدای سلولهای رافر دوم، سولفور سدیم و امیل گزانتات اضافه می گردد. سرریز سلول های رافر دوم وارد سلولهای رمق گیر می شود. سرریز سلولهای رمق گیر وارد سلولهای شستشوی اولیه گردیده و ته ریز آن وارد ۸ عدد سلول شستشوی مجدد می شود. ته ریز سلولهای شستشوی مجدد وارد ۸ عدد سلول رمق گیر سرب (رافر روی) می گردد که ته ریز آن به عنوان باطله سرب (کنسانتره روی) وارد حوضچه باطله سرب (حوضچه کنسانتره روی) و یا واحد فلوتاسیون باریت که در حال حاضر غیر فعال است، می گردد. سرریز سلولهای شستشوی مجدد به همراه سرریز سلولهای رافر روی، وارد ۶ عدد سلول رمق گیر ثانویه شده که سرریز آن به داخل سلولهای رمق گیر اولیه برگشت داده می شود.کنسانتره های حاصل از واحد فلوتاسیون پس از آبگیری در تیکنر وارد یک فیلتر استوانه‌ای شده کنسانتره سرب با رطوبت ۱۵-۵ درصد حاصل می‌شودکه این کنسانتره به انبار کنسانتره ارسال می‌گردد]۱[.
   در شکل (۴-۹) فلوشیت فعلی کارخانه مشاهده می شود. در شکل (۴-۱۰) نیز بخش غیرفعال کارخانه که شرکت بلژیکی طراح کارخانه جهت بازیابی باریت از آن استفاده می نمودند، ارائه شده است]۱[.
مشخصات خوراک و محصولات کارخانه
   خوراک کارخانه کانسنگ سرب با عیار متوسط ۵/۳-۳ درصد بوده که از معدن سرب راونج در مجاورت کارخانه تأمین می‌شود. حداکثر فاصله کارخانه تا معدن ۵ کیلومتر می‌باشد. مقدار خوراک مصرفی کارخانه روزانه ۲۷۰ تن کانسنگ سرب با کانی اصلی گالن است]۱[. 
     محصول کارخانه نیز کنسانتره سرب با عیار ۶۰-۵۰ درصد بوده و مقدار تولید آن متناسب با عیار و سختی خوراک مصرفی کارخانه می‌باشد. کنسانتره تولید شده در این کارخانه به دلیل بالا بودن عیار نقره که در حدودppm1500-1200می باشد از اهمیت خاصی برخوردار است. محصول تولید شده در این واحد، به کشورهای بلوک شرق صادر می‌گردد. مشخصات خوراک و محصول کارخانه سرب راونج در جدول (۴-۴) آورده شده است
   در شکل های (۴-۵) و (۴-۶) به ترتیب نمایی از خوراک ورودی کارخانه که از معدن سرب راونج و معدن سرب و روی انگوران تأمین می‌شود، نشان داده شده است. در شکلهای (۴-۷) و (۴-۸) نیز به ترتیب حوضچه کنسانتره سرب و کنسانتره روی اشاره شده است]۱[.
  لازم به ذکر است، در صورتی که معدن نتواند خوراک کارخانه را برای مدتی تأمین نماید ازسنگ معدن روی معدن انگوران استفاده می شود. باتوجه به این واقعیت که معدن انگوران از نظر
  کانی سازی بسیار متنوع و متفاوت می باشد، امکان استفاده از خوراک های مختلفی در کارخانه وجود دارد و به عبارت بهتر محصولات متنوعی نیز قابلیت تولید را خواهند داشت. دو نوع خوراک پرعیار و کم عیار در این واحد موجود می باشد. پرعیار و کم عیار بودن خوراک براساس عیار روی می باشد. خوراک پرعیار به خوراکی گفته می شود که حدود ۳۰% روی و ۱۰% سرب داشته باشد. خوراک کم عیار به طور متوسط دارای ۵/۲۱% روی و ۵/۷% سرب می باشد[۱].
– تعداد پرسنل
   کل پرسنل کارخانه در حال حاضر ۳۸ نفر می باشد. در جدول (۴-۲۰) تحصیلات و تعداد پرسنل کارخانه و معدن سرب راونج ارائه شده است]۱[.
   مواد مصرفی کارخانه شامل گلوله، امیل گزانتات پتاسیم، اتیل گزانتات پتاسیم، سیلیکات سدیم، آهک، دافرات، سولفور سدیم و کربنات سدیم می باشدکه میزان مصرف آنها مابین سالهای ۷۳-۱۳۷۱ در جدول (۴-۲۴) ارائه شده است]
قدیمی ترین رخنمونهای این محدوده ،مربوط به پرکامبرین و از جنس گنایس ، شیست و مرمر است که  در این محدوده گسترش  دارد. سن سنگ درونگیر مرکزهای معدنی این ناحیه متعلق به سیلورین،دونین،کرتاسه وائوسن –الیگوسن می باشد.کانی سازی در این محدوده،بیشتر مربوط به فعالیعتهای ماگماتیسم از نوع پلوتونیک به ویژه توده های نیمه عمیق می باشد.محلولهای کانه ساز حاوی عناصرسرب و نقره که با این سنگها و توده های نفوذی دیگر بالا آمده اند به موجب ایجاد دگرسانی گرمابی در سنگهای اطراف و تشکیل کانسارهای سرب گردیده اند.کانی سازی به صورت رگه ها،رگچه ها،کیسه ای وافشان وگاه از تیپ متاسوماتیک با پاراژنز سولفوره –اکسیده در منطقه ظاهرمی شوند،پاراژنزسولفوره ازنوع گالن-اسفا لریت می باشد.
عوامل کنترل کننده کانی سازی معمولا محلولهای گرمابی کانه ساز وهمچنین وجود شکستگیها و حفرات به عنوان کانالهای حمل مواد معدنی هستند.
مقدمه:
طرح پی جویی وبررسی و مطالعه کانسارهای سرب معدن راونج از اهداف این پروژه می باشد.
وجود تعداد زیادی معادن دراستان مرکزی دال بر وجود پتانسیل معدنی قابل توجهی از قدیم دراین منطقه می باشد.
معدن راونج جزوه اولین معادنی در ایران می باشد که شروع به کار کرده است واین معدن حدودا  50 سال می باشد که آغاز به کار کرده وهنوز هم به کار خویش ادامه می دهد ،این معدن توسط یک شرکت بلژیکی به بهربرداری رسیده وآغاز به کار کرده است واولین معدنی در ایران می باشد کارخانه کانه آرایی در آن   توسط بلژیکی ها به بهربرداری رسیده است . در این معدن ازهمان ابتدا بلژیکی ها کار می کردند وتا چند سال پیش هم خودشان در این معدن مشغول به کار بودند تا این درسال های اخیر به یک شرکت ایرانی واگذار شد وهم اکنون این شرکت ایرانی کار خود ادامه می دهد.
جالب است که بدانید که روستای راونج اولین روستایی در ایران می باشدکه از حدود ۵۰ سال پیش آب لوله کشی شده وبهداشتی استفاده می کرده اند ، وهم چنین اولین روستایی بوده است که در آن فاضلاب شهری در آن
وجود داشته است ،در صورتی که شهری همانند تهران که پایتخت ایران می باشد هنوز فاضلاب شهری ندارد و جدیدا” به فکر آن افتاده اند.
روش کار و نحوه پی جویی های زمین شناسی: چنانکه می دانیم روش کار پی جویی سیستماتیک زمین شناسی شامل برداشتهای سطحی و بررسی زمین ریخت شناسی ،زمین ساخت ،فعالیعت ماگمایی و آتشفشانی ، دگرگونی ، چینه شناسی ،آبشناسی وآبهای زیر زمینی و آبهای سطحی ،بررسی عکس های هوایی منطقه و کارتوگرافی و نیز نمونه گیری از حفریات گذشته و برداشت ترانشه و چاهک نمونه برداری جهت مطالعات سنگ شناسی و کانی شناسی و تجزیه و تحلیل شیمیایی و نیز پیشنهاد مطالعات ژئوفیزیکی و در نهایت تهیه نقشه های زمین شناسی  می باشد. با انجام عملیات های بالا می توان به تحلیلی در ارتباط با کانسارهای سرب با وضیعت چینه شناسی ،زمین شناسی ،زمین ساختی ،ماگماتیسم و دگرگونی ناحیه دستیافت.
وضیعت آ ب وهوایی وپوشش گیاهی :
هوای منطقه ،کاملا خشک وبیابانی ونیمه کوهستانی است.منطقه به صورت کویری است که تابستان آن گرم و خشک است ،به خصوص در مناطق کم ارتفاع و هموار و زمستان آن نیزسرد وخشک است.اختلاف درجه حرارت بین شب وروزدر فصل گرما خیلی زیاد می باشد.
شرایط زندگی :
زندگی دراین منطقه همانند بیشتر مناطق کویری با مشکلاتی روبرو می باشد از جمله این مشکلات نبودن امکانات زندگی و درمانی ، مشکلات بیکاری ،مشکلات خدماتی ،مشکلات رفاهی ،آموزشی ،رفت  وآمد وغیره…… می باشد.
شمه ای در مورد سن زمین:
با اینکه چینی ها ،مصری ها ویونیان از بهترین ستاره شناسان بودهاند که درباره قدمت زمین صحبت کرده اند ،ولی به نظر نمی رسد که سن زمین را چندان صحیح تخمین زده باشند. هندی ها اولین ملتی بودهاند که درباره سن زمین عدد به کار برده وخلقت زمین را به ۱۰۱/۹۴۷/۹۷۲/۱ سال قبل از تاریخ مسیح نسبت داده اند .کپرنیک در سال ۱۶۱۶و گالیه در سال ۱۶۳۳ هریک در مورد سن زمین تحقیقاتی و کارهایی انجام داده اند.
از اواخر قرن هجدهم دانشمندانی نظیر جیمزهوتون (James Huton) ژان لوئی (Jean Louis) و ژیرود- سولر (Giraud – Soulaire)متذکر شده اند که پدیده های زمین شناسی میلیون ها سال طول کشیده اند
در قرن نوزدهم ،زمین شناسان اعداد دقیق تری درباره سن زمین نمودند ،از جمله لیل (Lyell) زمان ادوار فسیل دار زمین را ۲۴۰ میلیون سال ازیابی نمود،اما وال کت (Walcott)با در نظر گرفتن سرعت رسوب گذاری ،سن زمین را ده برابر کمتر تخمین زده اند ،با همین طول رئید (Reade)در سال ۱۸۹۰ سن زمین را از کامبرین تا عهد حاضر ۶۰۰ میلیون سال تخمین زده اند .
در سال ۱۸۹۶ با کشف رادیو اکتیویته مصنوعی توسط رکرل (Recquered)و در سال ۱۹۰۳ مطالعات کوری (Curie)درباره تشعشات رادیوم و سرانجام در سال ۱۹۰۶ روترفورد(Rutherford)پی برد که سن سنگهای زمین را می توان با در نظر گرفتن مقدار هیلم در کانی های رادیواکتیو آنها را محاسبه نمود.
هلمز (Holmes)،در سال ۱۹۳۱ با روش اورانیوم سرب ،نتیجه گرفت که سن زمین از ۱۴۶۰ میلیون سال می گذرد و احتمالا کمتر از ۱۶۰۰ میلیون سال نیست .مطالعات و بررسی های جدید و مدرن امروزی درباره سن مطلق زمین (مبتنی بر روش های پتاسیم ،ارسنیک ،اورنیوم ،سرب ،روبیدیوم ،استرونسیم ،اورانیوم۲۳۵و۲۳۸) با استفاده از روش های طیف سنج توده ای (Mass Specterometer)سن قدیمی ترین سنگهای قشر زمینیعنی سنگهای گنیس Amitsop و سنگهای سبز غرب گروئنلند را در نزدیک به ۳۸۰۰ میلیون سال مشخص می نماید. به طور کلی امروزه سن زمین را ۴۶۰۰ میلیون سال می دانند چون اولا سن رادیو متری اورانیوم –استرانسیوم متئوریت ها از جمله متئوریت دره شیطان در آریزونا ۴۶۰۰ میلیون سال تعیین گردیده ،ثانیا قدیمی ترین سنگهای کره ماه پس از زمین نیز همین سن را دارا هستند .
منشاء حیات:
نظر به اینکه اصولا عوامل محیطی بیوسفر(Biosphere)در لیتوسفر ،هیدروسفر واتمسفر تاثیر دارد،ابتدا باید دانست محیط های فیزیک وشیمیایی در ۳۵۰۰ میلیون سال پیش چگونه بوده است .مطالعات انجام شده نشان می دهد که:
پس از سرد شدن زمین ،گاز کربنیک به طور وسیعی روی سیلیکات های سطح کره زمین منتشر گردیده است و به محض اینکه درجه حرارت قشر زمین از ۳۷۴ درجه پایین تر آمده است تدریجا آبها تشکیل و ضخامت متوسطی از هیدروسفرروی کره به طوریکنواخت گسترده شده است .اگر چه در آن هنگام تمامی آبهای موجود امروزه در روی کره زمین در سطح کره ظاهر نشده بود ه،ولی به جهت وجود گازهائی نظیر CO2 ،فشار به حد کافی بوده و تقریبا تمامی گاز کربنیک آزاد در اتمسفر ،در آبهای اقیانوسها محلول بوده است . بدین منوال اقیانوسهای اولیه تشکیل گردیده وآبها سریعا نمکهای مختلف ،از جمله فسفات ها را در خود حل نموده اند ،در حالی که گازهائی نظیر NH3,CO2 و کربورهای فلزی نیز وود داشته اند. به طورکلی دریاهای اولیه گرم ،شور،غذادهنده(مغذی)وبا PHکمی قلیایی مشخص بوده که هالدن(Haldane)آن را سوپ اولیه نام نهاده است.
تعریف علم چینه شناسی :
چینه شناسی (Stratigraphy) از دو واژهیونانی Stratos به معنی چینه (لایه –طبقه)و کلمه graphos به معنی نگاشتن ترکیب شده است وعلمی است که اصولا از روابط موجود بین طبقات سنگهای رسوبی بحث می کند.مطالعات چینه شناسی ازیک طرف مبتنی بر شناخت توالی طبقات رسوبی در زمانهای مختلف زمین شناسی به منظور پی بردن به تاریخ حوادث زمین وتکامل موجودات بوده ،از طرف دیگر تغییرات جانبی رخساره ها در مکان های مختلف را بررسی می کند که به وسیله آن با وضع جغرافیائی گذشته زمین در هر زمان آشنا می شویم.
به طور کلی در مطالعات چینه شناسی حوادث مختلف زمین شناسی از قبیل تکامل موجودات جانوری (Fauna)،موجودات گیاهی (Flora)،و تحول سنگهای مختلف زمین (مانند پدید های ولکانیسم
 ،گرانیتیزاسیون،رسوب گذاری ،دگرگونی و غیره…)مورد بررسی قرار می دهد.امروزه به عبارت ساده منظور از علم چینه شناسی ،مطالعه وشناخت رخساره ها در زمان و در مکان های مختلف و ارتباط آنها بایگدیگر می باشد.
ارتباط چینه شناسی با سایر علوم زمین شناسی:
این علم با تمام علوم زمین شناسی کم وبیش در ارتباط است در این مورد فسیل شناسی اساس و پایه علم چینه شناسی به شمار رفته،این دو رشته رابطه نزدیکی بایکدیگر پیدا میکند.در اصل پیوستگی لایه های رسوبی شناسایی خواص سنگ شناسی هر رخساره ،چینه شناسی را با علم سنگ شناسی مربوط می کند و سرانجام اصل روی هم قرار گرفتن طبقات که ممکن است در اثر عوامل تکتونیکی تغییرکرده باشد ،جهتیافتن طبقات هم زمان و ایجاد تطابق (Correlation) چینه شناسی بین آنها ،علم تکتونیک را با چینه شناسی مربوط می کند.
علاوه براصول نامبرده می توان از روی قواعد و قوانین رسوب شناسی ابتدا وانتهای تشکیلیک طبقه رسوبی را دقیقا تعیین کرد.علم چینه شناسی نقش مهمی در زمینه های مختلف زمین شناسی اقتصادی دارد.ازاین علم در حفاری های مربوط به ذخائر نفت آب و همچنین در کشف کانسارهای رسوبی و تعیین سن نسبی رگه های معدنی استفاده می نمایند.مثلا با استفاده از چینه شناسی وضع ساختمانی مخازن زیر زمینی نفت ،سن نسبی و نوع سنگ پوشش و سنگ مخزن این مخازن و سرانجام وضع ساختمان زمین شناسی مناطق نفت خیز را مشخص می نمایند .در حفاریهای مربوط به آبهای زیر زمینی نیز برای شناسایی چگونگی وضع ساختمانیویافتن طبقات غیر قابل نفوذ وعمق سطح ایستابی از چینه شناسی استفاده می شود .
علم چینه شناسی کمک شایانی به کشف کانسارهای رسوبی از قبیل بوکسیت ،سولفورها،نیتراتها،فسفاتها ،خاک نسوز (کانی های رسی)،زغال سنگ و از این قبیل … که هریک تحت شرایط خاص رسوبی در ادوار مختلف زمین شناسی تشکیل شده است می نمایید.      
تعیین سن هر نوع فعالیت ماگمائی و دگرگونی که با تشکیل کانسارها توام باشد نیز از نظر اکتشاف معادن حائز اهمیت است،مثلا کانسارزایی وسیع مس ایران را مربوط به فعالیت ماگمایی پالئوژن می دانند که کانسارهای پورفیری در سنگهای گرانودیوریتی پالئوژن کرمان و آندزیت های محتوی عباس آباد از این مقوله به شمار می آیند.
اصول چینه شناسی واستفاده از رخساره ها در چینه شناسی:
به منظور چینه شناسیطبقات،شناسائی رخساره ها از مسائل اساسی و مهم به شمار می رود بنا به تعریف گرسلی،رخساره یک سنگ رسوبی عبارت است از مجموعه خواص و صفات سنگ شناسی و دیرینه شناسی آن است.رخساره ها هم به طریق ماکروسکپی و هم به روش میکروسکپی مورد مطالعه قرار می گیرد.مطالعه آنها در مقیاس میکروسکپی مطالعات دقیق تری به ما می دهد.
مطالعه رخساره های میکروسکوپی یا میکروفاسیس ها اولین بار در سال ۱۹۵۲توسط پرفسورژان کوویلیه دانشمد فرانسوی پیشنهاد شده است.کوویلیه میکروفاسیس یک سنگ رسوبی را عبارت از مجموعه صفات کانی شناسی و دیرینه آن سنگ در مقیاس میکروسکپی می داند.از مطالعه رخساره ها به مقیاس میکروسکپی نه تنها برای تعیین سن نسبی طبقات و تطابق چینه شناسی آنها استفاده می شود ،بلکه اطلاعات با ارزشی نیز درباره شناسائی وتفسیر حوضه رسوبی ومحیط زیست موجودات در گذشته وشناسائی وضع جغرافیائی زمین در قدیم به دست می آید.
اصول چینه شناسی در محیطهای رسوبی:
الف-رخساره های محیط خشکی:
از رخساره های محیط خشکی می توان انواع زیر را نام برد:
(۱)    رخساره های بادی که شامل ماسه های بادی،لس یا گل رستهای زرد رنگ است که به ندرت حاوی آثار و بقایای جانوران گیاهان خشکی می باشد.
(۲)    رخساره های رودخانه ای که بیشتر از آبرفتها و تراس های رودخانه ای تشکیل شده است.
(۳)    رخساره های سیلابی ؛آبرفتهای پای دامنه ای ارتفاعات از این نوع رخساره هاست.
(۴)    رخساره ها کولابی شامل رسوبات حاوی ژیپس و نمک و بقایای جانورانی است که آب اتفاقا به این محیط آورده است.
(۵)    رخساره های دریاچه ای مشتمل بر مارن و آهک هائی است که در نتیجه ته نشست شیمیائی شده است.
(۶)    رخساره های یخچالی متشکل از گل رستهای حاوی قلوه سنگهای مختلف مخصوصا سنگهای صیقلی و سنگهای مخطط می باشد که به وسیله یخچالها بر جای مانده است.
ب- رخساره های دریائی :
شناسائی رخساره های دریائی مستلزم شناسائی محیط مختلف تشکیل آنها در دریا هاست.به طور کلی محیط های دریا ئی را می توان از چند نظر تقسیم کرد:
(۱)    از نظر شکل شناسی و عمق.
(۲)    از نظر محیط زیست و گسترش جغرافیائی و موجودات دریا ئی .
(۳)    از نظر گسترش انواع رسوبات دریا ئی.
(۱)    تقسیم محیط های دریائی از نظر شکل شناسی و عمق:
به عقیده لومبار زمین شناس بلژیکی ،کرانه دریا معمولا از یک قسمت کم و بیش مسطح یا دارای شیب ملایم به طرف دریا تشکیل می گردد که به آن فلات قاره می ویند.دنباله این قسمت که دارای شیب تند بوده و به اعماق دریا منتهی می گردد ،اصطلاحاشیب قاره نامیده می شود.باید توجه داشت که تقسیم بندی فوق کلی وبیشتر مربوط به حوضه رسوبی از نوع اتلانتیک یا اقیانوس اطلس بوده و مسلما امکان وجود برجستگی ها و شکافهای نسبتا عمیق در هر یک از مناطق دریائی وجود دارد و چه بسا این امر موجب می شود که به عنوان مثال در برخی مناطق عمیق دریا برجستگی های کف دریا تا نزدیکی سطح آب برسد.واضح است که در این صورت شرایط زیست موجودات در روی این برجستگی ها مشابه مناطق عمق نبوده بلکه شباهت به مناطق کم عمق دارد.بنابراین محیط های دریائی همگی از نظر شکل شناسی و محیط زیست جانوران یکسان نیستند و شرایط غیر عادی در هر منطقه دریا ئی ممکن است وجود داشته باشد.
از نظر عمق می توان مناطق زیر را در دریاهای شبیه اقیانوس اطلس مشخص نمود.
–    منطقه ساحلی بین جزر و مد یا اینترتایدال که تغییرات سطح آب معمولا بین جزر ومد است.
–    منطقه کم عمق یا ساب تا یدال که زیر حد جزر و یا بین حد جرز و عمق ۲۰۰ متر   قرار داشته و فلات قاره را در بر می گیرد.
–    منطقه عمیق بین ۲۰۰ متر تا ۲۰۰۰متر که شیب قاره را شامل می گردد.
–    منطقه بسیار عمیق شامل قسمتی از دریا که عمق آن از۲۰۰۰ یا ۳۰۰۰ متر تا عمق ۶۰۰۰متر بیشتر باشد این منطقه را هادال گویند.
(۲)    تقسیم بندی محیط های زیستی دریا ئی:
محیط بنتیک از نظر زیست موجودات به دو منطقه کم عمق و عمیق تقسیم می گردد:منطقه کم عمق شامل منطقه روشن و حاوی موجودات بنتوس است که به طور فراوان و متنوع در این منطقه گسترش دارد. این منطقه تا عمق ۲۰۰ متر ادامه دارد.
منطقه کم عمق خود به دو منطقه تقسیم می شود:
–    منطقه ساحلی به منطقه محصور بین جزر و مد دریا اطلاق می گردد.
–    منطقه ساب لیتورال که از عمق ۴۰ یا۵۰متری تا دعمق ۲۰۰ متری باشد .
–    منطقه نیمه عمیق و عمیق:این منطقه از عمق ۲۰۰متر شروع شده،شامل تمام محیط کف دریا تا اعماق زیاد می باشد. در این منطقه دیگر نور خورشید نفوذ نداشته،درجه حرارت پایین و یا با ازدیاد عمق رو به نقصان می گذارد.آب دریا ساکت و آرام و به علت عدم وجود نور موجودات گیاهی کلرو فیل